Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiejz dnia 11 stycznia 2023 r.w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni

Spis treści

Treść obwieszczenia

1.

Na podstawie art. 16 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych   (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni   (Dz. U. z 2021 r. poz. 936), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych ustawą z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni   (Dz. U. poz. 1891) oraz zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem 11 stycznia 2023 r.

2.

Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity ustawy nie obejmuje art. 2 ustawy z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni   (Dz. U. poz. 1891), który stanowi:
„ 

Art. 2.

Ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
 ”
 .

Załącznik   -   Tekst jednolity ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni

   Rozdział 1   

Przepisy ogólne

Art. 1.

1.

Ustawa określa zasady dotyczące ograniczenia handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w placówkach handlowych w niedziele i święta oraz w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy.

2.

Przepisy ustawy stosuje się do przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców   (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 i 2105 oraz z 2022 r. poz. 24, 974 i 1570) wykonujących zarobkową działalność handlową.

Art. 2.

W zakresie nieuregulowanym w ustawie do wykonywania pracy przez pracowników w placówkach handlowych w niedziele i święta stosuje się przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy   (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510, 1700 i 2140).

Art. 3.

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1)

placówce handlowej - należy przez to rozumieć obiekt, w którym jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem, w szczególności: sklep, stoisko, stragan, hurtownię, skład węgla, skład materiałów budowlanych, dom towarowy, dom wysyłkowy, biuro zbytu - jeżeli w takiej placówce praca jest wykonywana przez pracowników lub zatrudnionych;

2)

handlu - należy przez to rozumieć proces sprzedaży polegający na wymianie towaru lub wyrobu na środki pieniężne;

3)

wykonywaniu czynności związanych z handlem - należy przez to rozumieć wykonywanie w placówce handlowej czynności bezpośrednio związanych z handlem przez pracownika lub zatrudnionego, a także wykonywanie w takiej placówce przez pracownika lub zatrudnionego czynności związanych z magazynowaniem towarów lub ich inwentaryzacją;

4)

pracowniku - należy przez to rozumieć osobę zatrudnioną w placówce handlowej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, a także osobę skierowaną do wykonywania w placówce handlowej pracy tymczasowej na podstawie umowy o pracę, zgodnie z przepisami o zatrudnianiu pracowników tymczasowych;

5)

zatrudnionym - należy przez to rozumieć osobę fizyczną, wykonującą w placówce handlowej pracę na podstawie umów prawa cywilnego, a także osobę skierowaną do wykonywania w placówce handlowej pracy tymczasowej na podstawie umowy prawa cywilnego, zgodnie z przepisami o zatrudnianiu pracowników tymczasowych;

6)

święcie - należy przez to rozumieć dni wymienione w art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy   (Dz. U. z 2020 r. poz. 1920);

7)

wykonywaniu pracy w handlu oraz wykonywaniu czynności związanych z handlem w niedziele i święta w placówkach handlowych - należy przez to rozumieć wykonywanie takiej pracy lub takich czynności przez pracownika lub zatrudnionego w okresie 24 kolejnych godzin przypadających odpowiednio między godziną 24.00wsobotę a godziną 24.00wniedzielę, i między godziną 24.00wdniu bezpośrednio poprzedzającym święto a godziną 24.00wświęto;

8)

stacji paliw płynnych - należy przez to rozumieć obiekt budowlany, spełniający warunki przewidziane w obowiązujących przepisach dotyczących warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, w obrębie którego dokonywana jest sprzedaż produktów naftowych na podstawie ważnej koncesji udzielonej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne   (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385, 1723, 2127, 2243, 2370 i 2687).

Art. 4.

Powierzanie wykonywania pracy w handlu lub wykonywania czynności związanych z handlem nieodpłatnie w placówkach handlowych w niedziele i święta, a także w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy - jest zakazane.

   Rozdział 2   

Ograniczenia handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w niedziele i święta

Art. 5.

W niedziele i święta w placówkach handlowych:

1)

handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem,

2)

powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem
- są zakazane.

Art. 6.

1.

Zakaz, o którym mowa w art. 5, nie obowiązuje:

1)

na stacjach paliw płynnych;

2)

w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu kwiatami;

3)

w aptekach i punktach aptecznych;

4)

w zakładach leczniczych dla zwierząt;

5)

w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu pamiątkami lub dewocjonaliami;

6)

w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych;

71)W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. a tiret pierwsze ustawy z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (Dz. U. poz. 1891), która weszła w życie z dniem 1 lutego 2022 r.)

w placówkach pocztowych w rozumieniu art. 3 pkt 15 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe   (Dz. U. z 2022 r. poz. 896, 1933 i 2042), w których przeważająca działalność polega na świadczeniu usług pocztowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 tej ustawy;

8)

w placówkach handlowych w obiektach infrastruktury krytycznej, o której mowa w ustawie z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym   (Dz. U. z 2022 r. poz. 261, 583 i 2185);

9)

w placówkach handlowych w zakładach hotelarskich;

10)

w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku;

11)

w placówkach handlowych organizowanych wyłącznie na potrzeby festynów, jarmarków i innych imprez okolicznościowych, tematycznych lub sportowo-rekreacyjnych, także gdy są one zlokalizowane w halach targowych;

12)

w placówkach handlowych w zakładach leczniczych podmiotów leczniczych i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych;

13)

w placówkach handlowych na dworcach w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym   (Dz. U. z 2022 r. poz. 1343 i 2666), w portach i przystaniach morskich w rozumieniu ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich   (Dz. U. z 2022 r. poz. 1624) oraz w portach i przystaniach w rozumieniu ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej   (Dz. U. z 2022 r. poz. 1097 i 2642) - w zakresie związanym z bezpośrednią obsługą podróżnych;

142)W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. a tiret drugie ustawy, o której mowa w odnośniku 1.)

w przypadku sprzedaży ryb w gospodarstwach rybackich, ze statku rybackiego i w placówkach handlowych zajmujących się wyłącznie odbiorem produktów rybnych;

15)

w placówkach handlowych w portach lotniczych w rozumieniu ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze   (Dz. U. z 2022 r. poz. 1235, 1715, 1846, 2185 i 2642);

16)

w strefach wolnocłowych;

17)

w środkach transportu, na statkach, a także na morskich statkach handlowych, statkach powietrznych, platformach wiertniczych i innych morskich budowlach hydrotechnicznych;

18)

na terenie jednostek penitencjarnych;

19)

w placówkach handlowych na terenie jednostek wojskowych;

20)

w sklepach internetowych i na platformach internetowych;

21)

w przypadku handlu towarami z automatów;

22)

w przypadku rolniczego handlu detalicznego w rozumieniu ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia   (Dz. U. z 2022 r. poz. 2132);

23)

w hurtowniach farmaceutycznych;

243)W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. a tiret trzecie ustawy, o której mowa w odnośniku 1.)

w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września każdego roku kalendarzowego - w placówkach handlowych prowadzących handel wyłącznie maszynami rolniczymi, częściami zamiennymi do tych maszyn, materiałami eksploatacyjnymi do maszyn rolniczych, materiałami używanymi w trakcie bieżącej pracy maszyn rolniczych lub narzędziami do wymiany części zamiennych w maszynach rolniczych;

25)

w przypadku handlu kwiatami, wiązankami, wieńcami i zniczami przy cmentarzach;

26)

w zakładach pogrzebowych;

27)

w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek;

28)

w piekarniach, cukierniach i lodziarniach, w których przeważająca działalność polega na handlu wyrobami piekarniczymi i cukierniczymi;

29)

w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna;

30)

na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych prowadzonych przez spółki prawa handlowego, których przeważająca działalność polega na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami na użytek handlu hurtowego artykułami rolno-spożywczymi;

31)

w placówkach handlowych prowadzonych przez podmioty nabywające towary na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych, o których mowa w pkt 30, w zakresie czynności związanych z handlem oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania tych czynności;

324)W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. a tiret czwarte ustawy, o której mowa w odnośniku 1.)

w placówkach handlowych, w których jest prowadzony wyłącznie skup produktów pochodzenia rolniczego, w szczególności zboża, rzepaku, rzepiku, buraków cukrowych, roślin białkowych, innych upraw polowych, owoców, warzyw, mleka surowego lub runa leśnego.

25)W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Przeważająca działalność, o której mowa w ust. 1 pkt 2, 5-7, 28 i 29, oznacza rodzaj przeważającej działalności wskazany we wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, o którym mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej   (Dz. U. z 2022 r. poz. 459 i 830), jeżeli działalność ta jest wykonywana w danej placówce handlowej i stanowi co najmniej 40% miesięcznego przychodu ze sprzedaży detalicznej w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o podatku od sprzedaży detalicznej   (Dz. U. z 2022 r. poz. 761, 1137, 1488, 2180 i 2707). W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 30, przepis zdania pierwszego stosuje się odpowiednio.

36)Dodany przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Placówki handlowe, korzystające z wyłączeń, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 5-7 i 28-30, są obowiązane do prowadzenia ewidencji miesięcznego przychodu ze sprzedaży, z podziałem na przychód z działalności określonej w ust. 1 pkt 2, 5-7 i 28-30 oraz przychód z pozostałej działalności.

46)Dodany przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Przedsiębiorca, o którym mowa w ust. 1 pkt 27, może korzystać z nieodpłatnej pomocy małżonka, dzieci własnych, dzieci małżonka, dzieci przysposobionych, rodziców, macochy, ojczyma, rodzeństwa, wnuków, dziadków.

56)Dodany przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Osoby, o których mowa w ust. 4, nie mogą być pracownikami lub zatrudnionymi w placówce handlowej u przedsiębiorcy, który korzysta z ich nieodpłatnej pomocy.

66)Dodany przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia ewidencji, o której mowa w ust. 3, wzór tej ewidencji oraz szczegółową treść wpisów w tej ewidencji, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia prawidłowego prowadzenia tej ewidencji oraz przejrzystości, kompletności i dostępności zawartych w niej danych.

76)Dodany przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

W toku postępowania kontrolnego inspektor pracy ma prawo żądania przedłożenia ewidencji, o której mowa w ust. 3.

Art. 7.

1.

Zakaz, o którym mowa w art. 5, nie obowiązuje w:

1)

kolejne dwie niedziele poprzedzające pierwszy dzień Bożego Narodzenia;

2)

niedzielę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy;

3)

ostatnią niedzielę przypadającą w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu.

2.

Jeżeli w niedzielę, o której mowa w ust. 1 pkt 3, przypada święto, przepis art. 5 stosuje się.

   Rozdział 3   

Ograniczenia handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy

Art. 8.

1.

W dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy w placówkach handlowych:

1)

handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem,

2)

powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem
- po godzinie 14.00 są zakazane, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 6.

2.

Jeżeli dzień 24 grudnia przypada w niedzielę przepis ust. 1 stosuje się.

Art. 9.

1.

Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem wymiaru jego czasu pracy z powodu wykonywania pracy w dniu 24 grudnia lub w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy do godziny 14.00.

2.

Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, oblicza się stosując zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.

   Rozdział 4   

Przepisy karne

Art. 10.

1.

Kto, wbrew zakazowi handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w niedziele lub święta, powierza wykonywanie pracy w handlu lub wykonywanie czynności związanych z handlem pracownikowi lub zatrudnionemu, podlega karze grzywny w wysokości od 1000 do 100 000 zł.

27)W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Tej samej karze podlega, kto:

1)

wbrew zakazowi handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem po godzinie 14.00 w dniu 24 grudnia lub w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy, powierza wykonywanie pracy w handlu lub wykonywanie czynności związanych z handlem pracownikowi lub zatrudnionemu;

2)

wbrew obowiązkowi określonemu w art. 6 ust. 3 nie prowadzi ewidencji miesięcznego przychodu placówki albo tę ewidencję prowadzi w sposób niezgodny z przepisami wydanymi na podstawie art. 6 ust. 6.

Art. 11.

Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w art. 10, następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia   (Dz. U. z 2022 r. poz. 1124).

   Rozdział 5   

Zmiany w przepisach obowiązujących i przepis końcowy

Art. 12-15.

(pominięte)

Art. 16.

1.

W okresie od dnia 1 marca do dnia 31 grudnia 2018 r. zakaz, o którym mowa w art. 5, nie obowiązuje w pierwszą i ostatnią niedzielę każdego miesiąca kalendarzowego.

2.

Jeżeli w pierwszą lub w ostatnią niedzielę miesiąca kalendarzowego przypada święto, przepis art. 5 stosuje się.

Art. 17.

1.

W okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2019 r. zakaz, o którym mowa w art. 5, nie obowiązuje w ostatnią niedzielę każdego miesiąca kalendarzowego.

2.

Jeżeli w ostatnią niedzielę miesiąca kalendarzowego przypada święto, przepis art. 5 stosuje się.

Art. 17a.

W dniu 6 grudnia 2020 r. zakaz, o którym mowa w art. 5, nie obowiązuje.

Art. 18.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 2018 r.
1)
W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. a tiret pierwsze ustawy z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (Dz. U. poz. 1891), która weszła w życie z dniem 1 lutego 2022 r.
2)
W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. a tiret drugie ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
3)
W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. a tiret trzecie ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
4)
W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. a tiret czwarte ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
5)
W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
6)
Dodany przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
7)
W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.