Obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracjiz dnia 10 października 2023 r.w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie rozkładu czasu służby funkcjonariuszy Straży Granicznej

W jednostkach organizacyjnych wprowadza się rozkłady czasu służby:

Kierownik jednostki organizacyjnej oraz kierownik komórki organizacyjnej Komendy Głównej Straży Granicznej, zwanej dalej „Komendą Główną”, mogą ustalić indywidualny rozkład czasu służby funkcjonariusza:

Rozkład czasu służby funkcjonariusza skierowanego na naukę, studia, przeszkolenie lub szkolenie przeprowadzane w jednostkach organizacyjnych Straży Granicznej jest określony regulaminem nauki lub studiów, programem studiów, przeszkolenia lub szkolenia albo planem zajęć.

W przyjętym okresie rozliczeniowym wymiar czasu służby w zmianowym, załogowym, lotniczym i indywidualnym rozkładzie czasu służby ustala się zgodnie z wymiarem czasu służby obowiązującym w tym samym okresie w jednozmianowym rozkładzie czasu służby.

Funkcjonariusz pełni służbę w zmianowym rozkładzie czasu służby, bez względu na dzień tygodnia, na zmiany trwające od 6 do 12 godzin lub 24 godziny, w zależności od rodzaju i sposobu pełnienia służby.

W placówkach Straży Granicznej obejmujących terytorialnym zasięgiem działania przejścia graniczne położone poza obiektem placówki czas trwania zmiany funkcjonariusza pełniącego służbę w tych przejściach można przedłużyć do 14 godzin za zgodą przełożonego właściwego w sprawach osobowych.

Po zakończeniu zmiany trwającej od 6 do 12 godzin funkcjonariuszowi udziela się czasu na nieprzerwany wypoczynek, nie krótszego niż 11 godzin. W przypadku zakończenia zmiany trwającej do 14 godzin czas na nieprzerwany wypoczynek przysługujący funkcjonariuszowi po zakończeniu zmiany ulega wydłużeniu o 2 godziny za każdą rozpoczętą godzinę służby powyżej 12. godziny trwania zmiany.

Funkcjonariuszowi, który pełni służbę w zmianowym rozkładzie czasu służby, w każdym tygodniu udziela się czasu na nieprzerwany wypoczynek, nie krótszego niż 35 godzin, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego wypoczynku po zakończeniu zmiany. W przypadku wystąpienia okoliczności, o których mowa w § 14 ust. 1, oraz w przypadku wprowadzenia innych godzin rozpoczęcia i zakończenia służby na określonej zmianie, czas udzielony na nieprzerwany wypoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, nie może być jednak krótszy niż 24 godziny.

Funkcjonariuszowi, który pełni służbę w zmianowym rozkładzie czasu służby na zmiany trwające 24 godziny, udziela się 72 godzin na nieprzerwany wypoczynek po zakończeniu służby.

Funkcjonariuszowi, o którym mowa w ust. 5, w przypadku wystąpienia szczególnych potrzeb służby oraz gdy jego nieobecność spowodowałaby poważne zakłócenie organizacji służby na stanowiskach, na których wymagane jest utrzymanie pełnienia służby w sposób ciągły, czas udzielony na nieprzerwany wypoczynek może okresowo, nie dłużej jednak niż przez miesiąc, obejmować mniejszą liczbę godzin, nie może być jednak krótszy niż 48 godzin - przy zachowaniu normy czasu służby, o której mowa w art. 37 ust. 2 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, zwanej dalej „ustawą”.

Funkcjonariusz, do którego obowiązków należy kierowanie pojazdem samochodowym, może pełnić służbę do 12 godzin na dobę, w tym kierować pojazdem nie dłużej niż 10 godzin. Po 6 godzinach nieprzerwanego prowadzenia pojazdu funkcjonariusz wykorzystuje przerwę trwającą co najmniej 30 minut, która może być zastąpiona przerwami trwającymi co najmniej po 15 minut każda, wykorzystanymi w okresie prowadzenia pojazdu. W okresie 24 godzin od rozpoczęcia służby, w ramach której funkcjonariusz wykonywał obowiązki polegające na kierowaniu pojazdem samochodowym, udziela się mu co najmniej 11 godzin na nieprzerwany wypoczynek.

Do czasu służby trwającej:

Funkcjonariuszowi, który pełni służbę w niekorzystnych warunkach atmosferycznych, czas przerw można przedłużyć do 45 minut w służbie trwającej do 8 godzin oraz do 60 minut w służbie trwającej powyżej 8 godzin. Czas przerw ustala funkcjonariusz nadzorujący pełnienie służby. W przypadku wyznaczenia przez funkcjonariusza nadzorującego pełnienie służby miejsca korzystania z przerw czasu dotarcia do tego miejsca nie wlicza się do czasu przerw.

W jednym dniu kalendarzowym funkcjonariusz może pełnić służbę tylko na jednej zmianie.

Funkcjonariusz, który zakończył służbę pełnioną w ramach określonej zmiany, może, po okresie niezbędnym na nieprzerwany wypoczynek, o którym mowa w ust. 3, rozpocząć kolejną służbę, jeżeli od rozpoczęcia poprzedniej służby upłynęły co najmniej 24 godziny.

Długość poszczególnych zmian, godziny ich rozpoczęcia i zakończenia oraz czas udzielany na nieprzerwany wypoczynek ustala kierownik jednostki organizacyjnej, a w komórce organizacyjnej Komendy Głównej - kierownik tej komórki lub upoważnione przez nich osoby. Jeżeli jest to uzasadnione koniecznością prawidłowego zdania i przejęcia służby, okresy trwania zmian następujących po sobie mogą się w części pokrywać.

Funkcjonariusz pełni służbę w załogowym rozkładzie czasu służby w składzie załogi jednostki pływającej Straży Granicznej. Okres nieprzerwanego obsługiwania jednostki pływającej Straży Granicznej przez jedną załogę nie może przekroczyć 12 dni kalendarzowych.

Służbę w składzie załogi jednostki pływającej Straży Granicznej pełni się w systemie wacht, których skład i liczbę określają przepisy w sprawie sposobu pełnienia służby na jednostkach pływających Straży Granicznej. W przypadku ustalenia dwóch lub większej liczby wacht funkcjonariusz może zostać wyznaczony do pełnienia służby niezależnie od systemu wacht.

Funkcjonariuszowi, który pełni służbę w składzie załogi jednostki pływającej Straży Granicznej przez okres 24 godzin lub dłuższy, udziela się co najmniej 8 godzin wypoczynku w ciągu doby służby rozumianej jako 24 godziny, poczynając od godziny, w której funkcjonariusz rozpoczął służbę.

Po zakończeniu służby w składzie załogi jednostki pływającej Straży Granicznej funkcjonariuszowi udziela się czasu na wypoczynek w wymiarze nie mniejszym niż czas służby pełnionej w składzie załogi.

Funkcjonariusz pełni służbę w lotniczym rozkładzie czasu służby, bez względu na dzień tygodnia, w ramach dyżurów lotniczych trwających od 6 do 12 godzin. Przepis § 5 ust. 11 stosuje się odpowiednio.

Czas trwania dyżuru lotniczego można przedłużyć do 13 godzin w przypadku udziału w akcji ratowniczej lub poszukiwawczej, wykonywania rozpoczętych lub niecierpiących zwłoki czynności związanych z pełnieniem służby granicznej lub prowadzeniem działań granicznych albo koniecznością zapewnienia ciągłości pełnienia dyżuru.

W lotniczym rozkładzie czasu służby, po zakończeniu dyżuru lotniczego, funkcjonariuszowi udziela się co najmniej 11 godzin na nieprzerwany wypoczynek.

Funkcjonariuszowi, który pełni służbę w lotniczym rozkładzie czasu służby, w każdym tygodniu udziela się czasu na nieprzerwany wypoczynek, nie krótszego niż 35 godzin, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego wypoczynku po zakończeniu dyżuru lotniczego. W przypadku wystąpienia okoliczności, o których mowa w § 14 ust. 1, oraz w przypadku udziału w akcji ratowniczej lub poszukiwawczej czas udzielony na nieprzerwany wypoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, nie może być jednak krótszy niż 24 godziny.

W lotniczym rozkładzie czasu służby czas wykonywania zadań na statkach powietrznych Straży Granicznej przez członka załogi statku powietrznego nie może przekroczyć 12 godzin w ciągu kolejnych 24 godzin służby, poczynając od godziny, w której funkcjonariusz rozpoczął wykonywanie zadań na statkach powietrznych. W ramach wykonywania zadań na statkach powietrznych czasy lotów nie mogą przekroczyć:

Przekroczenie wymiaru czasu lotów, o których mowa w ust. 5 pkt 1, nie więcej niż o 2 godziny, może nastąpić za zgodą dowódcy statku powietrznego Straży Granicznej w razie udziału w akcji ratowniczej lub poszukiwawczej, wykonywania rozpoczętych lub niecierpiących zwłoki czynności związanych z pełnieniem służby granicznej lub prowadzeniem działań granicznych.

W lotniczym rozkładzie czasu służby funkcjonariusz może pełnić dyżury lotnicze w kolejnych dniach kalendarzowych przez okres nie dłuższy niż 7 dni, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach - przez okres nie dłuższy niż 10 dni.

Przed każdym okresem pełnienia dyżurów lotniczych w kolejnych dniach kalendarzowych, o którym mowa w ust. 7, czas na nieprzerwany wypoczynek udzielony funkcjonariuszowi nie może być krótszy niż 24 godziny.

Funkcjonariusz pełni służbę w jednozmianowym rozkładzie czasu służby przez 8 godzin dziennie, od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.15 do 16.15, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy.

Kierownik jednostki organizacyjnej może wprowadzić w jednozmianowym rozkładzie czasu służby inne niż określone w ust. 1 godziny rozpoczęcia i zakończenia służby:

- jeżeli jest to uzasadnione warunkami lokalnymi lub wymaga tego szczególny charakter wykonywanych zadań.

W komórce organizacyjnej jednostki organizacyjnej, w której wykonywane są zadania służbowe w ramach jednozmianowego rozkładu czasu służby, można okresowo - jeżeli planowany czas wykonywanych zadań służbowych uniemożliwia ich realizację w czasie ustalonym dla jednozmianowego rozkładu czasu służby, w szczególności w przypadkach konieczności realizacji zadań służbowych w różnych dniach tygodnia i porach - wprowadzić służby pełnione zgodnie z grafikiem służb. Grafik służb może obejmować, w zależności od potrzeb służbowych, wszystkie dni tygodnia, z zachowaniem normy czasu służby, o której mowa w art. 37 ust. 2 ustawy. Grafik służb ustala i bieżąco aktualizuje kierownik danej komórki organizacyjnej.

W indywidualnie uzasadnionych przypadkach, na pisemny wniosek funkcjonariusza, w szczególności ze względu na dojazd do miejsca pełnienia służby lub sprawy rodzinne, kierownik jednostki organizacyjnej może, jeżeli nie koliduje to z wykonywaniem przez funkcjonariusza zadań służbowych, ustalić dla niego inne niż określone w ust. 1 godziny rozpoczęcia i zakończenia służby lub liczbę godzin czasu służby, w granicach normy czasu służby, o której mowa w art. 37 ust. 2 ustawy.

Kierownik jednostki organizacyjnej informuje funkcjonariusza, w formie pisemnej, nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku, o którym mowa w ust. 4, o:

Do czasu służby wlicza się 20 minut przerwy. Przepis § 5 ust. 9 stosuje się odpowiednio.

W jednozmianowym rozkładzie czasu służby funkcjonariuszowi udziela się po zakończeniu służby w danym dniu czasu na nieprzerwany wypoczynek, nie krótszego niż 11 godzin. W każdym tygodniu funkcjonariuszowi udziela się czasu na nieprzerwany wypoczynek, nie krótszego niż 35 godzin, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego wypoczynku po zakończeniu służby. W przypadku wystąpienia okoliczności, o których mowa w § 14 ust. 1, udzielony czas na nieprzerwany wypoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, nie może być jednak krótszy niż 24 godziny.

Funkcjonariuszowi pełniącemu służbę w jednozmianowym rozkładzie czasu służby, w przypadku wprowadzenia grafiku służby, o którym mowa w § 8 ust. 3, oraz funkcjonariuszowi pełniącemu służbę w zmianowym, załogowym lub lotniczym rozkładzie czasu służby udziela się co najmniej raz na 3 tygodnie wolnych od służby niedzieli i poprzedzającej ją soboty.

W indywidualnie uzasadnionych przypadkach okres, za który funkcjonariuszowi udziela się wolnych od służby niedzieli i poprzedzającej ją soboty, może zostać wydłużony o 1 tydzień.

W przypadkach, o których mowa w ust. 2, w przyjętym okresie rozliczeniowym liczba udzielonych funkcjonariuszowi wolnych od służby niedziel i poprzedzających je sobót nie może być mniejsza od liczby ustalonej na podstawie ust. 1.

Na pisemny wniosek funkcjonariusza, w zamian za dni, o których mowa w ust. 1 i 3, można udzielić mu, w tym samym wymiarze, wolnych od służby niedzieli i następującego po niej poniedziałku albo innych dni wolnych.

W przypadku ogłoszenia mobilizacji lub w czasie wojny funkcjonariusz, bez względu na obowiązujący go rozkład czasu służby, na polecenie bezpośredniego przełożonego lub wyższych przełożonych, w okresie jednorazowo nie dłuższym niż tydzień, pełni służbę przez czas niezbędny do realizacji ustawowych zadań Straży Granicznej w czasie mobilizacji lub w czasie wojny, z zachowaniem prawa do wypoczynku w wymiarze tygodniowym co najmniej 77 godzin.

Przerwa pomiędzy kolejnymi okresami pełnienia służby w sposób, o którym mowa w ust. 1, wynosi co najmniej tydzień.

W uzasadnionych przypadkach Komendant Główny Straży Granicznej może ustalić dla wszystkich albo części funkcjonariuszy pełniących służbę w jednozmianowym rozkładzie czasu służby dniem służby sobotę w zamian za jeden inny dzień służby.

O ustaleniu soboty dniem służby należy poinformować funkcjonariuszy co najmniej z 14-dniowym wyprzedzeniem, w sposób przyjęty w danej jednostce organizacyjnej.

Przedłużenie czasu służby funkcjonariusza ponad wymiar określony w art. 37 ust. 2 ustawy, w tym każdorazowe przedłużenie czasu służby w ramach obowiązującego funkcjonariusza wymiaru czasu służby, może nastąpić ze względu na konieczność:

Przedłużenie czasu służby funkcjonariusza ponad wymiar określony w art. 37 ust. 2 ustawy nie może spowodować przekroczenia przeciętnego 48-godzinnego tygodniowego wymiaru czasu służby w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Przedłużenie czasu służby następuje na polecenie kierownika:

Funkcjonariuszowi bezpośrednio po zakończeniu podróży służbowej przysługuje czas na wypoczynek w wymiarze 11 godzin, jeżeli czas powrotu z podróży służbowej:

Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 1, przysługujący funkcjonariuszowi czas na wypoczynek jest dłuższy niż czas pozostający do rozpoczęcia planowanej służby, godzina rozpoczęcia służby ulega przesunięciu do godziny zakończenia przysługującego mu czasu wolnego. Okres pomiędzy planowaną a faktyczną godziną rozpoczęcia wlicza się do czasu służby.

Funkcjonariuszowi można, na zasadach określonych w § 14, polecić niezwłoczne stawienie się we wskazanym miejscu po podróży odbytej w warunkach, o których mowa w ust. 1.

Polecenie wyjazdu lub powrotu z podróży służbowej w dniu, w którym funkcjonariusz nie pełni służby zgodnie z obowiązującym rozkładem służby, zwanym dalej „dniem wolnym od służby”, może nastąpić nie częściej niż 3 razy w miesiącu.

Każdy wyjazd lub powrót z podróży służbowej w dniu wolnym od służby zmniejsza o jeden dyżur ilość dyżurów domowych, do których można wyznaczyć funkcjonariusza w danym miesiącu.

Czasu wolnego w zamian za służbę przekraczającą normę określoną w art. 37 ust. 2 ustawy udziela się w godzinach, dniach lub tygodniach.

Czas wolny jest udzielany w:

W przypadku udzielania czasu wolnego w dniach - każdy dzień jest równoważny 8 godzinom służby przekraczającej normę określoną w art. 37 ust. 2 ustawy.

W przypadku udzielania czasu wolnego w tygodniach - każdy tydzień jest równoważny 40 godzinom służby przekraczającej normę określoną w art. 37 ust. 2 ustawy.

Czasu wolnego w zamian za służbę przekraczającą normę określoną w art. 37 ust. 2 ustawy udziela przełożony zajmujący stanowisko kierownicze bezpośrednio wyższe od stanowiska zajmowanego przez funkcjonariusza, poczynając od kierownika sekcji (równorzędnego) lub dowódcy plutonu:

W uzasadnionych przypadkach czasu wolnego, o którym mowa w ust. 1, może udzielić również przełożony właściwy w sprawach osobowych funkcjonariusza albo kierownik komórki organizacyjnej Komendy Głównej, w której funkcjonariusz pełni służbę.

O terminie udzielenia z urzędu czasu wolnego funkcjonariusza informuje się nie później niż:

W czasie mobilizacji lub w czasie wojny do udzielania czasu wolnego stosuje się przepisy ust. 1-3, z tym że Komendant Główny Straży Granicznej może określić wymiar minimalny lub maksymalny, w jakim czas wolny może być udzielany.

W zamian za służbę pełnioną w dniu wolnym od służby funkcjonariusz otrzymuje czas wolny, w tym samym wymiarze, w innym wskazanym przez siebie dniu tygodnia, jeżeli nie zakłóca to normalnego toku służby.

W zamian za każde 8 godzin służby pełnionej w dniach wolnych od służby funkcjonariusz otrzymuje dzień wolny w innym wskazanym przez siebie dniu tygodnia, jeżeli nie skorzystał z czasu wolnego w sposób określony w ust. 1 i nie zakłóca to normalnego toku służby.

W jednostkach organizacyjnych prowadzi się ewidencję czasu służby funkcjonariuszy, w tym prowadzi się listy obecności, zaktualizowane grafiki służb, o ile zostały one sporządzone, i roczne karty ewidencji obecności funkcjonariusza w służbie. Ewidencję czasu służby prowadzi się w sposób umożliwiający jej udostępnienie na żądanie funkcjonariusza.

Listy obecności prowadzi się odrębnie dla każdego przyjętego okresu rozliczeniowego. W listach obecności odnotowuje się terminy i czas służby pełnionej przez funkcjonariuszy objętych daną listą, w sposób pozwalający na rozliczenie wymiaru czasu służby obowiązującego tych funkcjonariuszy w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Grafik służb sporządza się i prowadzi odrębnie dla każdej komórki organizacyjnej jednostki organizacyjnej. W grafiku zamieszcza się nazwę komórki organizacyjnej, okres, na który został sporządzony, liczbę zmian, dni tygodnia i pory służby pełnionej przez poszczególnych funkcjonariuszy oraz inne informacje niezbędne do potrzeb planowania i dokumentowania pełnionej służby.

Roczne karty ewidencji obecności funkcjonariusza w służbie zakłada się i prowadzi odrębnie dla każdego funkcjonariusza. Karty te obejmują informacje o urlopach, zwolnieniach od zajęć służbowych, zwolnieniach lekarskich oraz innych usprawiedliwionych i nieusprawiedliwionych nieobecnościach w służbie oraz informacje o pełnionych dyżurach domowych, służbie pełnionej ponad ustawowy wymiar i otrzymanym z tego tytułu czasie wolnym.

Ewidencja czasu służby funkcjonariuszy może być prowadzona w formie elektronicznej. Ewidencja prowadzona w formie elektronicznej powinna zapewniać możliwość kontroli prawa dostępu do danych, a także niezwłocznego ich odczytu i wydruku w całości lub w części.

Czas odbytej przez funkcjonariusza podróży służbowej, która trwała nie dłużej niż dzień, ewidencjonuje się w listach obecności w następujący sposób:

W celu rozliczenia obowiązującego funkcjonariusza wymiaru czasu służby w przyjętym okresie rozliczeniowym czas odbytej przez funkcjonariusza podróży służbowej, która trwała dłużej niż dzień, ewidencjonuje się w listach obecności jak służbę pełnioną w wymiarze obowiązującym w jednozmianowym rozkładzie czasu służby.

W przypadku gdy cel podróży służbowej obejmował wykonywanie czynności służbowych w czasie trwania dojazdu lub powrotu z miejsca stanowiącego cel podróży służbowej, okres tego dojazdu lub powrotu ewidencjonuje się jako czas służby.

W przypadku gdy podróż służbowa odbywała się z bronią służbową w dniu, który zgodnie z obowiązującym funkcjonariusza rozkładem czasu służby był dla niego dniem wolnym od służby, okres dojazdu do miejsca stanowiącego cel podróży służbowej lub powrotu z tego miejsca ewidencjonuje się jako czas służby.

W przypadku funkcjonariuszy realizujących zadania służbowe:

- czas realizacji tych zadań ewidencjonuje się jako czas służby.

Kierownik jednostki organizacyjnej oraz kierownik komórki organizacyjnej Komendy Głównej mogą wyznaczyć funkcjonariusza do pełnienia dyżuru domowego. Do pełnienia dyżuru domowego nie wyznacza się funkcjonariusza bezpośrednio po zakończeniu służby pełnionej w porze nocnej.

W dniu zaplanowanego dyżuru domowego funkcjonariusz umożliwia kontakt ze sobą przełożonemu, o którym mowa w ust. 1, albo osobom wskazanym przez tego przełożonego oraz przebywa w wybranym przez siebie miejscu umożliwiającym stawienie się do służby na godzinę zaplanowanego rozpoczęcia dyżuru domowego albo niezwłocznie, nie później jednak niż do 4 godzin od wezwania funkcjonariusza do stawienia się do służby.

Funkcjonariusz może pełnić dyżur domowy nie więcej niż 4 razy w miesiącu, w tym najwyżej raz w dzień ustawowo wolny od pracy. Czas trwania jednego dyżuru nie może przekroczyć 13 godzin, a czas trwania wszystkich dyżurów w miesiącu - łącznie 48 godzin.

W przypadku gdy funkcjonariusz nie wykonuje w czasie dyżuru domowego poleconych czynności służbowych, czasu dyżuru domowego nie wlicza się do czasu służby.

Jeżeli funkcjonariusz wykonywał polecone czynności służbowe w czasie dyżuru domowego pełnionego:

(uchylony).⁹⁾Przez § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 5.

Przełożony, w przypadku gdy funkcjonariusz:

- ustala czas służby nieprzekraczający 8 godzin na dobę.

Wymiar czasu służby ulega zmniejszeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności funkcjonariusza w służbie w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Po okresie usprawiedliwionej nieobecności w służbie funkcjonariusz podejmuje służbę w pierwszym dniu, który był dla niego planowany jako dzień służby, chyba że właściwy kierownik jednostki organizacyjnej, a w przypadku Komendy Głównej również kierownik komórki organizacyjnej Komendy Głównej, zarządzi inaczej.