Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 52 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1426 i 1429) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Rozporządzenie określa liczbę godzin i zakres programowy szkoleń dla kandydatów:

1)

do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka;

2)

na dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego.

§ 2.

1.

Zakres programowy szkolenia dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz dla kandydatów na dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego obejmuje:

1)

wybrane regulacje prawne w zakresie prawa rodzinnego oraz praw dziecka;

2)

regulacje prawne w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w tym dotyczące:

a)

organizacji opieki nad dzieckiem i możliwości uzyskania wsparcia w wychowaniu dzieci, w szczególności informacje o zadaniach i kompetencjach organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej oraz powiatowego centrum pomocy rodzinie w sprawach dotyczących rodzin zastępczych zawodowych, rodzin zastępczych niezawodowych, rodzinnych domów dziecka i placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego,

b)

zasad finansowania rodzin zastępczych zawodowych, rodzin zastępczych niezawodowych, rodzinnych domów dziecka i placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego;

3)

wiedzę w zakresie specyfiki pieczy zastępczej, jej celu i czasowego charakteru;

4)

wybrane elementy pedagogiki, psychologii rozwojowej i wychowawczej, z uwzględnieniem:

a)

problemów dotyczących rozwoju dziecka wychowywanego poza rodziną naturalną,

b)

wpływu sytuacji kryzysowych na dziecko i rodzinę,

c)

wiedzy na temat więzi, ich budowania i znaczenia w życiu dziecka,

d)

występowania przemocy domowej,

e)

efektywnej komunikacji z dzieckiem oraz innymi uczestnikami procesu pieczy zastępczej, z uwzględnieniem rodziców biologicznych dziecka,

f)

potrzeb edukacyjnych dzieci i sposobów wspierania dzieci w kompensowaniu opóźnień edukacyjnych i rozwijaniu zainteresowań;

5)

wiedzę podstawową w zakresie rozwoju fizjologicznego i zdrowia dziecka, profilaktyki prozdrowotnej, objawów sygnalizujących choroby i postępowania w takich przypadkach;

6)

wiedzę w zakresie wpływu środowiska, w którym dziecko się wychowuje, na jego rozwój i zachowanie;

7)

wiedzę i umiejętności w zakresie rozpoznawania indywidualnych potrzeb dziecka oraz oceny sytuacji dziecka;

8)

wiedzę w zakresie organizacji pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego;

9)

organizowanie wspomagania rozwoju dziecka z problemami emocjonalnymi i zaburzeniami zachowania;

10)

wiedzę podstawową w zakresie uzależnień i ich wpływie na dziecko i rodzinę, a także rozpoznawania objawów występowania u dziecka uzależnień;

11)

wiedzę w zakresie znaczenia rodziny biologicznej w życiu dziecka oraz wskazówki do udziału rodziny zastępczej w planie pracy z rodziną biologiczną, prowadzonej przez asystenta rodziny i koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, ze szczególnym uwzględnieniem kontaktów bezpośrednich i pośrednich z rodziną biologiczną oraz działań ukierunkowanych na reintegrację rodziny biologicznej lub zapewnienie dziecku trwałego środowiska rodzinnego;

12)

wiedzę w zakresie wpływu pieczy zastępczej na środowisko rodziny zastępczej ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci naturalnych kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka i kandydatów na dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego;

13)

zapoznanie się z doświadczeniami wychowawczymi rodzin, które sprawują pieczę zastępczą, w formie praktyk w rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinnym domu dziecka lub placówce opiekuńczo-wychowawczej.

2.

Liczba godzin szkolenia przeznaczonych na zakres programowy, o którym mowa w ust. 1, nie może być mniejsza niż 60 godzin dydaktycznych, w tym 10 godzin szkolenia z zakresu określonego w ust. 1 pkt 13.

§ 3.

1.

W przypadku kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz kandydatów na dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego zakres programowy szkolenia, poza zakresem określonym w § 2, obejmuje dodatkowo:

1)

wiedzę w zakresie specyfiki funkcjonowania rodzin zastępczych zawodowych, rodzinnych domów dziecka lub placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego;

2)

wiedzę w zakresie metod postępowania z dzieckiem przejawiającym zaburzenia zachowania i trudności w funkcjonowaniu społecznym;

3)

doskonalenie umiejętności opiekuńczych, umiejętności radzenia sobie z trudnościami wychowawczymi oraz pokonywania trudności związanych z kompensacją opóźnień rozwojowych dziecka;

4)

wiedzę w zakresie metod i technik stosowanych w pokonywaniu przez dziecko niepowodzeń szkolnych;

5)

wiedzę w zakresie metod przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu i umiejętności stosowania ich w praktyce.

2.

Liczba godzin szkolenia przeznaczonych na dodatkowy zakres programowy, o którym mowa w ust. 1, nie może być mniejsza niż 15 godzin dydaktycznych.

§ 4.

1.

W przypadku kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz kandydatów na dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, którzy będą sprawować opiekę i wychowanie nad dziećmi niepełnosprawnymi, zakres programowy szkolenia, poza zakresem określonym w § 2 i § 3, obejmuje dodatkowo:

1)

wiedzę w zakresie wczesnej diagnostyki, w tym wczesnego rozpoznawania zaburzeń rozwojowych, interwencji i wspomagania rozwoju dziecka, jako kompleksowej wielospecjalistycznej pomocy dziecku niepełnosprawnemu;

2)

wiedzę w zakresie rozwoju dziecka, w tym rozwoju psychoruchowego, emocjonalnego i społecznego, oraz metod rewalidacji i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;

3)

informacje o organizacjach i instytucjach wspierających oraz udzielających specjalistycznej pomocy rodzinom wychowującym dzieci z różnego rodzaju dysfunkcjami;

4)

wiedzę w zakresie specjalnych potrzeb dzieci niepełnosprawnych.

2.

Liczba godzin szkolenia przeznaczonych na dodatkowy zakres programowy, o którym mowa w ust. 1, nie może być mniejsza niż 20 godzin dydaktycznych.

§ 5.

1.

W przypadku kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, która będzie sprawować opiekę i wychowanie nad dziećmi umieszczonymi w rodzinie zastępczej zawodowej na podstawie przepisów o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, zakres programowy szkolenia, poza zakresem określonym w § 2 i § 3, obejmuje dodatkowo:

1)

wybrane elementy w zakresie metod i zasad oddziaływań resocjalizacyjnych i terapeutycznych, w tym socjoterapeutycznych oraz profilaktyczno-wychowawczych;

2)

wybrane elementy w zakresie zachowań wykraczających poza normy społeczne i prawne, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu przemian cywilizacyjnych i kulturowych na zachowania dysfunkcyjne dzieci i młodzieży oraz związaną z tym konieczność dostosowania metod interwencji kryzysowej i oddziaływań profilaktycznych;

3)

wiedzę podstawową w zakresie zasad odpowiedzialności nieletnich, zasad i trybu postępowania przed sądem rodzinnym oraz przepisów dotyczących kuratorów sądowych.

2.

Liczba godzin szkolenia przeznaczonych na dodatkowy zakres programowy, o którym mowa w ust. 1, nie może być mniejsza niż 20 godzin dydaktycznych.

§ 6.

1.

W przypadku kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego zakres programowy szkolenia, poza zakresem określonym w § 2 i § 3, obejmuje dodatkowo elementy dotyczące adaptacji psychospołecznej do nowej sytuacji, a także sposobu przygotowania dziecka i rodziny zastępczej do krótkiego pobytu dziecka w tej rodzinie.

2.

Liczba godzin szkolenia przeznaczonych na dodatkowy zakres programowy, o którym mowa w ust. 1, nie może być mniejsza niż 10 godzin dydaktycznych.

§ 7.

Szkolenia, o których mowa w § 2-6, są prowadzone w formie zapewniającej aktywny udział uczestników.

§ 8.

Do programów szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, zatwierdzonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, stosuje się przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2011 r. w sprawie szkoleń dla kandydatów do sprawowania pieczy zastępczej (Dz. U. poz. 1620).

§ 9.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Minister Rodziny i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej - rodzina, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 października 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rodziny i Polityki Społecznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 416).

Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2011 r. w sprawie szkoleń dla kandydatów do sprawowania pieczy zastępczej (Dz. U. poz. 1620), które utraciło moc z dniem 2 września 2023 r. zgodnie z art. 415 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. poz. 1700 oraz z 2023 r. poz. 289 i 1860).