Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiejz dnia 19 sierpnia 2024 r.w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej

Tworzy się Polską Agencję Żeglugi Powietrznej (PAŻP), zwaną dalej „Agencją”.

Agencja jest państwową osobą prawną.

Siedzibą Agencji jest miasto stołeczne Warszawa.

Agencja może tworzyć oddziały terenowe.

W stosunkach z zagranicą Agencja posługuje się nazwą w języku angielskim w brzmieniu: Polish Air Navigation Services Agency (PANSA).

Agencja podlega ministrowi właściwemu do spraw transportu, z zastrzeżeniem ust. 2.

Prawa i obowiązki państwowej władzy nadzorującej, w rozumieniu przepisów rozporządzenia (WE) nr 549/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. ustanawiającego ramy tworzenia Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej   (Dz. Urz. UE L 96 z 31.03.2004; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 8, str. 23) określone w rozporządzeniu (WE) nr 550/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. w sprawie zapewniania służb nawigacji lotniczej w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej   (Dz. Urz. UE L 96 z 31.03.2004; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 8, str. 31) i rozporządzeniu Komisji (WE) nr 2096/2005 z dnia 20 grudnia 2005 r. ustanawiającego wspólne wymogi dotyczące zapewniania służb żeglugi powietrznej   (Dz. Urz. UE L 335 z 21.12.2005, str. 13) oraz inne prawa i obowiązki w zakresie wykonywania bieżącego nadzoru nad realizacją zadań przez Agencję, wykonuje Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

Agencja zapewnia bezpieczną, ciągłą, płynną i efektywną żeglugę powietrzną w polskiej przestrzeni powietrznej przez wykonywanie funkcji instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej, zarządzanie przestrzenią powietrzną oraz zarządzanie przepływem ruchu lotniczego zgodnie z:

Agencja może wykonywać, na podstawie umów i porozumień, zadania określone w ust. 1 także w przestrzeni powietrznej państw obcych, która, zgodnie z tymi umowami i porozumieniami, znajdzie się w obszarze odpowiedzialności Rzeczypospolitej Polskiej.

Na podstawie umów i porozumień służby żeglugi powietrznej w części polskiej przestrzeni powietrznej mogą być zapewniane przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej państw obcych lub organy międzynarodowe określone w tych umowach lub porozumieniach.

Agencja współdziała z odpowiednimi służbami i organami wojskowymi oraz innymi służbami i organami państwowymi.

W czasie wojny i stanu wojennego Agencja staje się częścią systemu obrony powietrznej kraju i podlega Ministrowi Obrony Narodowej.

Agencja zapewnia w przestrzeni powietrznej, o której mowa w art. 3, służbę ruchu lotniczego oraz inne służby żeglugi powietrznej: służbę łączności, służbę nawigacji, służbę dozorowania oraz służbę informacji lotniczej, z zastrzeżeniem ust. 2.

Lotniskowa służba informacji powietrznej, wchodząca w skład służby ruchu lotniczego, może być zapewniana także przez inne podmioty.

Agencja realizuje inne zadania niż określone w ust. 1 dla instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej, wskazane w Prawie lotniczym oraz w jej statucie, a w szczególności:

Agencja udostępnia nieodpłatnie organom Inspekcji Ochrony Środowiska, na ich wniosek, informacje niezbędne do oszacowania wielkości emisji, o którym mowa w art. 87 i art. 88 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych   (Dz. U. z 2023 r. poz. 589 i 2029).

Agencja zapewnia koordynację działań poszukiwawczo-ratowniczych.

Agencja może prowadzić działalność w obszarze bezzałogowych statków powietrznych, w tym:

Agencja, po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw transportu, może prowadzić także inną działalność, niezwiązaną z realizacją zadań wskazanych w ust. 1 i 3, przy zachowaniu warunku wyodrębnienia w księgach rachunkowych tej działalności.

Agencja może realizować zadanie polegające na zapewnianiu służby ruchu lotniczego na zasadach określonych w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym   (Dz. U. z 2023 r. poz. 1637), po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw transportu.

Agencja, w zakresie działalności, o której mowa w ust. 4a, za zgodą ministra właściwego do spraw transportu, może tworzyć spółki oraz posiadać, obejmować lub nabywać udziały lub akcje w spółkach.

Do Agencji nie stosuje się przepisu art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych   (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270, z późn. zm.¹⁾Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2023 r. poz. 1273, 1407, 1429, 1641, 1693 i 1872 oraz z 2024 r. poz. 858 i 1089.).

Agencja działa na podstawie ustawy oraz statutu.

Agencja działa zgodnie z następującymi planami działalności:

- opracowywanymi zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 2096/2005 z dnia 20 grudnia 2005 r. ustanawiającym wspólne wymogi dotyczące zapewniania służb żeglugi powietrznej.

Prezes Agencji przedstawia Prezesowi Urzędu Lotnictwa Cywilnego do zaopiniowania, do dnia 1 listopada każdego roku, projekt rocznego planu działalności na rok następny i projekt zaktualizowanego pięcioletniego planu działalności.

Prezes Agencji przedstawia do zatwierdzenia ministrowi właściwemu do spraw transportu zaopiniowane przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego projekty planów, o których mowa w ust. 2, w terminie do dnia 1 grudnia każdego roku.

Do czasu zatwierdzenia rocznego planu działalności Agencja działa na podstawie projektu tego planu.

Minister właściwy do spraw transportu, w drodze rozporządzenia, z uwzględnieniem przepisów prawa Unii Europejskiej dotyczących w szczególności zasad prowadzenia działalności przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej oraz ich gospodarki finansowej, mając na uwadze potrzebę sprawnej realizacji przez nią zadań, także w czasie wojny i stanu wojennego, nadaje Agencji statut określający w szczególności:

Organem kierującym działalnością Agencji i reprezentującym ją na zewnątrz jest Prezes Agencji, zwany dalej „Prezesem”.

Do zadań Prezesa należy w szczególności:

Prezesa powołuje Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw transportu.

Stanowisko Prezesa może zajmować osoba, która:

Na wniosek Prezesa minister właściwy do spraw transportu powołuje nie więcej niż dwóch zastępców Prezesa. Jeden z zastępców Prezesa powinien posiadać wiedzę i umiejętności w zakresie służby żeglugi powietrznej i co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe na stanowisku kierowniczym w instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej. Przepisy ust. 4 pkt 1-4 i 7 stosuje się odpowiednio.

Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw transportu, odwołuje Prezesa w przypadku:

Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw transportu, może odwołać Prezesa w przypadku:

Przepisy ust. 6 i 7 stosuje się odpowiednio do zastępców Prezesa.

Prezes Rady Ministrów ustala wysokość wynagrodzenia Prezesa i jego zastępców zgodnie z ustawą z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi   (Dz. U. z 2019 r. poz. 2136).

Czas pracy kontrolerów ruchu lotniczego obejmujący:

- nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 30 godzin na tydzień, w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 3.

Do czasu pracy, o którym mowa w ust. 1, wlicza się przerwy w wymiarze nie mniejszym niż 25 % dobowego wymiaru czasu pracy.

Czas pracy kontrolerów ruchu lotniczego obejmujący w szczególności:

- nie może przekraczać 8 godzin na dobę oraz 40 godzin na tydzień, w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Sposób obliczania wymiaru czasu pracy kontrolerów ruchu lotniczego, o którym mowa w ust. 1 i 3, ustala się w zakładowym układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy w uzgodnieniu ze związkiem zawodowym reprezentującym kontrolerów ruchu lotniczego.

Rozkład czasu pracy kontrolerów ruchu lotniczego jest ustalany na okres rozliczeniowy. W rozkładzie czasu pracy wskazuje się, które z czynności określonych w ust. 1 lub 3 mają być wykonywane przez kontrolera ruchu lotniczego.

Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania Agencji, Agencja nie odpowiada za zobowiązania Skarbu Państwa.

Zbycie środków trwałych wchodzących w skład systemu zabezpieczenia ruchu lotniczego wymaga zgody ministra właściwego do spraw transportu.

(uchylony)

Agencja może zaciągać kredyty i pożyczki, z zastrzeżeniem ust. 5.

Kredyty i pożyczki w wysokości przekraczającej równowartość w walucie polskiej 500 000 euro Agencja może zaciągać za zgodą ministra właściwego do spraw transportu.

Agencja nie może udzielać poręczeń i gwarancji.

Wielkości wyrażone w euro przelicza się na walutę polską po średnim kursie ustalonym przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy roku obrotowego w Tabeli 1 kursów średnich.

Agencja prowadzi samodzielną gospodarkę finansową, z uwzględnieniem prawa Unii Europejskiej, umów międzynarodowych oraz przepisów Europejskiej Organizacji Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej EUROCONTROL, zwanej dalej „EUROCONTROL”, dotyczących systemu opłat nawigacyjnych w tym zasad ustalania i pobierania opłat oraz wystawiania faktur określonych przez komórkę organizacyjną EUROCONTROL - Centralne Biuro Opłat Trasowych (CRCO).

W zakresie nieobjętym przepisami i postanowieniami umów, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy krajowe, o ile niniejsza ustawa nie stanowi inaczej.

Agencja pokrywa koszty prowadzenia swojej działalności z własnych przychodów.

Plan finansowy Agencji określa w szczególności:

Jeżeli zatwierdzona przez EUROCONTROL podstawa kosztowa stawki jednostkowej opłaty trasowej jest inna niż wskazana w planie finansowym, o którym mowa w ust. 2, dokonuje się zmiany planu finansowego.

Źródłami przychodów Agencji są:

Agencja może uzyskiwać dotacje celowe na dofinansowanie zadań określonych w art. 4 ust. 1 i 3 w wysokości ustalanej w ustawie budżetowej.

Tworzy się następujące fundusze Agencji:

Fundusz założycielski Agencji stanowi równowartość aktywów netto przekazanych Agencji na prowadzenie przez nią działalności.

Zysk netto Agencji za rok obrotowy przeznacza się na fundusze, o których mowa w ust. 6 pkt 2 i 3.

Stratę netto Agencji za rok obrotowy pokrywa się z funduszu zapasowego. Jeżeli strata netto jest wyższa niż fundusz zapasowy, część straty niepokryta z funduszu zapasowego pokrywana jest z funduszu założycielskiego.

Prezes sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej oraz związanymi z nimi interpretacjami zawartymi w rozporządzeniach Komisji Europejskiej, zwanymi dalej „MSR”.

W zakresie nieuregulowanym przez MSR Agencja stosuje przepisy ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości   (Dz. U. z 2023 r. poz. 120, 295 i 1598 oraz z 2024 r. poz. 619).

Sprawozdanie finansowe Agencji podlega badaniu przez biegłego rewidenta zatwierdzonego przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

Prezes przedstawia Prezesowi Urzędu Lotnictwa Cywilnego do zaopiniowania:

- za rok ubiegły, nie później niż w terminie 5 miesięcy od dnia bilansowego.

Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego opiniuje sprawozdania, o których mowa w ust. 13, w terminie miesiąca od dnia ich otrzymania.

Minister właściwy do spraw transportu zatwierdza zaopiniowane i przedstawione mu przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego sprawozdania, o których mowa w ust. 13, nie później niż w terminie miesiąca od dnia ich otrzymania.

Koszty wynagrodzeń pracowników Agencji pokrywane są z przychodów Agencji.

Zakładowy regulamin wynagrodzeń pracowników Agencji zatwierdza minister właściwy do spraw transportu na wniosek Prezesa.

Agencja przejmuje z przedsiębiorstwa państwowego „Porty Lotnicze”, zwanego dalej „PPL”, z mocy ustawy, wyodrębnione w trybie określonym w ust. 2, składniki majątkowe i niemajątkowe tego przedsiębiorstwa, służące dotychczas do wykonywania zadań państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym przez jego jednostkę organizacyjną - Agencję Ruchu Lotniczego (ARL), niezbędne do realizacji zadań Agencji określonych w art. 4 ust. 1, 3 i 4, w tym związane z nimi wierzytelności i zobowiązania.

Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze decyzji, składniki majątkowe i niemajątkowe, w tym wierzytelności i zobowiązania, o których mowa w ust. 1.

Określenie składników majątkowych i niemajątkowych, o których mowa w ust. 2, zostanie dokonane w oparciu o dane przekazane przez PPL i opracowane przez komisję przygotowawczą, działającą przy ministrze właściwym do spraw transportu, według stanu na dzień przejęcia.

Decyzja, o której mowa w ust. 2, będzie stanowiła podstawę do wpisania do ksiąg wieczystych i rejestrów tytułu prawnego Agencji do określonych w decyzji składników, o których mowa w ust. 2.

Naczelny dyrektor PPL i Prezes mogą zawrzeć umowy dotyczące spraw zaistniałych przed dniem wejścia w życie ustawy w zakresie wspólnej działalności PPL i Agencji Ruchu Lotniczego.

W odniesieniu do przejętego majątku, o którym mowa w ust. 1, Agencja ustala wartość początkową poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o której mowa w art. 16g ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych   (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 oraz z 2024 r. poz. 232, 854 i 1222), w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych PPL. Agencja dokonuje odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 15 ust. 6 i art. 16h tej ustawy, z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów amortyzacyjnych dokonanych przez PPL oraz kontynuuje metody amortyzacji przyjęte przez PPL. Do tych odpisów amortyzacyjnych nie ma zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. a tiret pierwsze tej ustawy.

W zakresie czynności niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania Agencji, polegających na oddaniu Agencji przez PPL składników aktywów trwałych do korzystania na podstawie umów prawa cywilnego w okresie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy nie stosuje się art. 5a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa.

Koszty związane z przejęciem, o którym mowa w ust. 1, obciążają Agencję.

Agencja przejmuje składniki majątkowe, o których mowa w ust. 1, na utworzenie funduszu założycielskiego.

Do przejęcia, o którym mowa w ust. 1, przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług   (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 i 852) nie stosuje się.

Agencja nie odpowiada za zobowiązania PPL, niezwiązane z działalnością jego jednostki organizacyjnej - Agencji Ruchu Lotniczego jako państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym, powstałe przed dniem wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3.

Agencja wstępuje we wszystkie stosunki prawne, których przedmiotem była dotychczasowa działalność jednostki organizacyjnej PPL - Agencji Ruchu Lotniczego, jako państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym, bez względu na charakter prawny tych stosunków.

W przypadku roszczeń majątkowych osób trzecich w stosunku do nieruchomości Polskich Portów Lotniczych Spółka Akcyjna, ujawnionych przed wejściem w życie ustawy, Polskie Porty Lotnicze Spółka Akcyjna i Agencja odpowiadają za te zobowiązania solidarnie.

W pierwszym roku działalności Agencja prowadzi gospodarkę finansową w oparciu o zatwierdzony przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego plan finansowy na 2007 r., o którym mowa w art. 129 Prawa lotniczego.

Zadanie zapewnienia koordynacji działań poszukiwawczo-ratowniczych, o którym mowa w art. 4 ust. 4, Agencja wykonuje począwszy od dnia 1 stycznia 2009 r.

Do czasu powołania Prezesa zgodnie z art. 6 ust. 3, jednak nie dłużej niż na 6 miesięcy, Prezes Rady Ministrów, z dniem ogłoszenia ustawy, na wniosek ministra właściwego do spraw transportu, powołuje Prezesa bez przeprowadzenia konkursu.

Prezes, o którym mowa w ust. 1, do czasu powołania Prezesa zgodnie z art. 6 ust. 3, jest uprawniony do podejmowania wszelkich działań przygotowawczych i organizacyjnych niezbędnych do utworzenia Agencji oraz jej funkcjonowania.

Do czasu utworzenia Agencji koszty związane z wynagrodzeniem i działalnością Prezesa pokrywa PPL. Z chwilą utworzenia Agencji, Agencja jest obowiązana do zwrotu tych kosztów.