Treść obwieszczenia

1.

Na podstawie art. 16 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 100), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych:

1)

ustawą z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 240),

2)

ustawą z dnia 14 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 173),

3)

ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 852 i 1429),

4)

ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel (Dz. U. poz. 1234),

5)

ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429)

oraz zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem 6 grudnia 2023 r.

2.

Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity ustawy nie obejmuje:

1)

art. 21 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 240), który stanowi:

„

Art. 21.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 2, art. 3 pkt 1 i 3, art. 4 pkt 1 i 3, art. 5 pkt 1, art. 6, art. 7, art. 8, art. 9, art. 10 pkt 1, art. 12, art. 13 pkt 1 i 2, art. 15, art. 18 oraz art. 19, które wchodzą w życie po upływie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia.

”

;

2)

art. 2 i art. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 173), które stanowią:

„

Art. 2.

1.

Kwotę miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, o której mowa w art. 26a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się po raz pierwszy do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego za okres począwszy od miesiąca stycznia 2023 r.

2.

Pracodawca, który otrzymał dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, przysługujące za miesiąc styczeń 2023 r. lub miesiąc luty 2023 r., w kwocie określonej w art. 26a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym, może złożyć do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych korektę wniosku o wypłatę miesięcznego dofinansowania za dany miesiąc oraz korektę miesięcznej informacji o wynagrodzeniach, zatrudnieniu, stopniach i rodzaju niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych, o których mowa w art. 26c ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, uwzględniając, za analogiczne okresy, kwoty dofinansowania, o których mowa w art. 26a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Art. 3.

Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z tym że art. 1 pkt 2 z mocą od dnia 1 stycznia 2023 r.

”

;

3)

art. 22 i art. 28 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 852 i 1429), które stanowią:

„

Art. 22.

1.

Na wniosek ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego Prezes Rady Ministrów, w drodze decyzji, udostępni z rezerw strategicznych, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 2020 r. o rezerwach strategicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 294), Państwowemu Funduszowi Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, bez obowiązku zwrotu, sprzęt, urządzenia, pojazdy, oprogramowanie oraz inne wyroby, w tym medyczne, służące zwiększaniu, utrzymaniu lub poprawie możliwości funkcjonalnych osób niepełnosprawnych, w celu realizacji programów, o których mowa w art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy zmienianej w art. 5.

2.

Art. 67.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w terminie do 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego przepisu, jest obowiązany przekazać wojewódzkim zespołom do spraw orzekania o niepełnosprawności środki finansowe w wysokości 11,40 mln zł, o których mowa w art. 70 ust. 1 pkt 2 lit. a, na wdrożenie ustawy.

”

„

Art. 70.

1.

W latach 2023-2033 maksymalny limit wydatków budżetu państwa będących skutkiem finansowym ustawy zmienianej w art. 39 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, wynosi: 2140,79 mln zł, z tego:

1)

w części 44 - Zabezpieczenie społeczne w:

a)

2023 r. - 7,60 mln zł,

b)

2024 r. - 3,13 mln zł,

c)

2025 r. - 1,89 mln zł,

d)

2026 r. - 1,95 mln zł,

e)

2027 r. - 2,00 mln zł,

f)

2028 r. - 2,05 mln zł,

g)

2029 r. - 2,11 mln zł,

h)

2030 r. - 2,23 mln zł,

i)

2031 r. - 2,29 mln zł,

j)

2032 r. - 2,35 mln zł;

2)

w części 85 - Województwa w:

a)

2023 r. - 11,40 mln zł,

b)

2024 r. - 197,22 mln zł,

c)

2025 r. - 205,56 mln zł,

d)

2026 r. - 214,20 mln zł,

e)

2027 r. - 223,08 mln zł,

f)

2028 r. - 232,30 mln zł,

g)

2029 r. - 241,92 mln zł,

h)

2030 r. - 251,92 mln zł,

i)

2031 r. - 262,36 mln zł,

j)

2032 r. - 273,23 mln zł.

2.

W przypadku przekroczenia lub zagrożenia przekroczeniem przyjętego na dany rok budżetowy maksymalnego limitu wydatków, o których mowa w ust. 1, zostanie zastosowany mechanizm korygujący, polegający na zmniejszeniu kosztów związanych z obsługą realizacji zadań wynikających z ustawy zmienianej w art. 39.

3.

Organem właściwym do monitorowania wykorzystania limitów wydatków, o których mowa w ust. 1, oraz dokonania oceny wykorzystania danego limitu według stanu na koniec każdego roku jest minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.

4.

Organami właściwymi do wdrożenia mechanizmu korygującego, o którym mowa w ust. 2, są:

1)

w zakresie części budżetowej 44 - Zabezpieczenie społeczne - minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego;

2)

w zakresie części budżetowej 85 - Województwa - wojewodowie.

Art. 71.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2024 r., z wyjątkiem:

1)

art. 4 ust. 1:

a)

pkt 3 - w zakresie osób, którym w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie 85 i 86 punktów w skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy zmienianej w art. 39,

b)

pkt 4,

c)

pkt 5 - w zakresie osób, którym w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie 78 i 79 punktów w skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy zmienianej w art. 39

- które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.;

2)

art. 4 ust. 1:

a)

pkt 5 - w zakresie osób, którym w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie 75-77 punktów w skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy zmienianej w art. 39,

b)

pkt 6

- które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.;

3)

art. 37, art. 38, art. 42, art. 43 pkt 2 i 7, art. 44 pkt 3 lit. b i pkt 4, art. 47, art. 49, art. 50, art. 52-54, art. 57, art. 59, art. 60, art. 63 ust. 5 i 16, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia;

4)

art. 40 pkt 13 i 14 oraz art. 61, które wchodzą w życie z dniem 1 sierpnia 2023 r.;

5)

art. 39, który wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:

a)

pkt 5 w zakresie art. 6b³ust. 4 pkt 1, który wchodzi w życie z dniem wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających świadczenie usługi określonej w art. 6b³ust. 4 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 39, określonym w komunikacie, o którym mowa w art. 66,

b)

pkt 10-13, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia;

6)

art. 56 pkt 1, art. 67 i art. 70, które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia;

7)

art. 56 pkt 2, który wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z mocą od dnia 1 lipca 2023 r.

”

Załącznik - Tekst jednolity ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych¹⁾Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz. Urz. WE L 303 z 02.12.2000). Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie - z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej - dotyczą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej - wydanie specjalne.

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1.

Ustawa dotyczy osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem:

1)

o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności określonych w art. 3 lub

2)

o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów, lub

3)

o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia

- zwanych dalej „osobami niepełnosprawnymi”.

Art. 2.

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1)

najniższym wynagrodzeniu - oznacza to minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w grudniu roku poprzedniego, ustalane na podstawie odrębnych przepisów;

2)

osobie niepełnosprawnej bezrobotnej lub niepełnosprawnej poszukującej pracy - oznacza to osobę niepełnosprawną bezrobotną lub niepełnosprawną poszukującą pracy w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;

3)

organizacjach pozarządowych - oznacza to organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571);

4)

przeciętnym wynagrodzeniu - oznacza to przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, 1429 i 1672);

4a)

kosztach płacy - oznacza to wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia i obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Solidarnościowy;

5)

uczestnictwie w życiu społecznym - oznacza to możliwość pełnienia ról społecznych oraz pokonywania barier, w szczególności psychologicznych, architektonicznych, urbanistycznych, transportowych i w komunikowaniu się;

6)

wskaźniku zatrudnienia osób niepełnosprawnych - oznacza to przeciętny miesięczny udział procentowy osób niepełnosprawnych w zatrudnieniu ogółem, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy;

7)

warunkach pracy chronionej - oznacza to warunki, o których mowa w art. 28 albo art. 29, i uzyskanie statusu zakładu pracy chronionej albo zakładu aktywności zawodowej;

8)

przystosowanym stanowisku pracy osoby niepełnosprawnej - oznacza to stanowisko pracy, które jest oprzyrządowane i dostosowane odpowiednio do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności;

9)

staroście - oznacza to także prezydenta miasta na prawach powiatu;

10)

niepełnosprawności - oznacza to trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy;

11)

psie asystującym - oznacza to odpowiednio wyszkolonego i specjalnie oznaczonego psa, w szczególności psa przewodnika osoby niewidomej lub niedowidzącej oraz psa asystenta osoby niepełnosprawnej ruchowo, który ułatwia osobie niepełnosprawnej aktywne uczestnictwo w życiu społecznym.

Art. 2¹²⁾Dodany przez art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 240); wszedł w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r..

Dla celów określonych w ustawie świadczenia określone w art. 67²⁴§ 3 i 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465) wlicza się do wynagrodzenia brutto, o którym mowa w art. 2 pkt 4a.

Art. 2a.

1.

Osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.

2.

W przypadku przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia, jeżeli z orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna, a wniosek o wydanie orzeczenia został złożony nie później niż w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, z zastrzeżeniem ust. 3.

3.

Bez względu na datę złożenia wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych również w okresie do 3 miesięcy poprzedzających dzień przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia, jeżeli z treści tego orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna.

4.

Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów potwierdzających wystąpienie u pracownika schorzeń, o których mowa w art. 26a ust. 1b, lub schorzeń określonych na podstawie art. 21 ust. 7.

Art. 2b.

1.

Pracodawca przetwarza dane osobowe, w tym dane o stanie zdrowia osób:

1)

pozostających z nim w stosunku pracy oraz niepracujących byłych pracowników,

2)

niepełnosprawnych wykonujących pracę nakładczą,

3)

uczestniczących w procesie rekrutacji, odbywających szkolenie, staż, przygotowanie zawodowe albo praktyki zawodowe lub absolwenckie,

4)

należących do grup wymienionych w art. 5 załącznika nr 1 do rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych) (Dz. Urz. WE L 214 z 09.08.2008, str. 3, z późn. zm.) oraz do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1, z późn. zm.),

5)

będących członkami rodzin pracowników i niepracujących byłych pracowników,

6)

o których mowa w art. 21 ust. 2c, i osób korzystających z usług jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 21 ust. 2e pkt 3

- dla celów określonych w ustawie.

2.

Przedstawienie pracodawcy dokumentów potwierdzających dane osobowe o stanie zdrowia jest dobrowolne.

3.

W celu realizacji zadań, o których mowa w art. 25a, art. 25c, art. 25d i art. 26a-26c, działania mogą być podejmowane w oparciu o zautomatyzowane przetwarzanie danych.

4.

Przetwarzanie, o którym mowa w ust. 3, może obejmować dane osobowe o stanie zdrowia.

5.

W przypadku, o którym mowa w ust. 3 i 4, administrator danych zapewnia odpowiednie środki służące ochronie interesu lub podstawowych praw, wolności i prawnie uzasadnionych interesów osoby, której dane dotyczą, w tym w szczególności zapewnia tej osobie prawo do uzyskania interwencji ludzkiej, prawo do wyrażenia własnego stanowiska oraz zakwestionowania decyzji podjętej w sposób zautomatyzowany.

6.

Zabezpieczenia przetwarzania danych osobowych przez podmioty i osoby realizujące zadania wynikające z ustawy polegają co najmniej na:

1)

dopuszczeniu do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób posiadających pisemne upoważnienie wydane przez administratora danych;

2)

pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych do zachowania ich w poufności.

7.

Pracodawcy, o których mowa w ust. 1, podmioty i osoby realizujące zadania wynikające z ustawy przechowują dane osobowe wyłącznie przez okres nie dłuższy niż jest to niezbędne i w zakresie koniecznym do realizacji celów przetwarzania danych osobowych oraz dokonują przeglądu przydatności przetwarzania danych osobowych nie rzadziej niż co 5 lat.

8.

Okres przechowywania danych przetwarzanych przez podmioty, o których mowa w art. 6 ust. 1, wynosi 50 lat.

Rozdział 2

Orzekanie o niepełnosprawności oraz ustalanie poziomu potrzeby wsparcia

Art. 3.

1.

Ustala się trzy stopnie niepełnosprawności, które stosuje się do realizacji celów określonych ustawą:

1)

znaczny;

2)

umiarkowany;

3)

lekki.

2.

Orzeczenie ustalające stopień niepełnosprawności stanowi także podstawę do przyznania ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów.

Art. 4.

1.

Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

2.

Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

3.

Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

4.

Niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację.

5.

Zaliczenie do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności osoby, o której mowa w ust. 1 lub 2, nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypadkach:

1)

przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej;

2⁶⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 2; wszedł w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r.)

wykonywania pracy zdalnej.

6.

Kontrolę w zakresie spełniania warunku, o którym mowa w ust. 5 pkt 1, przeprowadza Państwowa Inspekcja Pracy.

Art. 4a.

1.

Osoby, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.

2.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, kryteria oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia.

Art. 4b⁷⁾Dodany przez art. 39 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r..

1.

Potrzeba wsparcia to następstwo braku lub utraty autonomii fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej. Przy ustaleniu potrzeby wsparcia bierze się pod uwagę, adekwatnie do wieku oraz niepełnosprawności fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej, zdolność osoby do samodzielnego wykonywania określonych czynności, związanych z obszarami codziennego funkcjonowania oraz rodzaj wymaganego wsparcia, z uwzględnieniem czasu niezbędnego do jej wykonania oraz konieczności wsparcia przez inną osobę lub technologię wspomagającą, mającą na celu zapewnienie zwiększenia lub utrzymania niezależności osoby niepełnosprawnej.

2.

Potrzebę wsparcia ustala się osobom, o których mowa w art. 1 pkt 1, osobom posiadającym orzeczenie, o którym mowa w art. 5, i osobom, o których mowa w art. 62.

3.

Poziom potrzeby wsparcia, o której mowa w ust. 1, ustala się w wartościach punktowych w skali od 0 do 100.

Art. 4c⁷⁾Dodany przez art. 39 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r..

1.

Poziom potrzeby wsparcia ustalany jest na podstawie obserwacji, wywiadu bezpośredniego oraz oceny funkcjonowania osoby ubiegającej się o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia, przy zastosowaniu formularza w zakresie ustalania poziomu potrzeby wsparcia dla osób zaliczonych do stopnia niepełnosprawności, a także na podstawie informacji wskazanych w kwestionariuszu, o którym mowa w art. 6b⁴ust. 3.

2.

Ustalenia poziomu potrzeby wsparcia dokonuje się, za zgodą osoby ubiegającej się o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia w miejscu jej stałego pobytu, o którym mowa w art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2022 r. poz. 1191 oraz z 2023 r. poz. 497, 1394 i 1941), na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, albo w siedzibie wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności albo w miejscu przez niego wyznaczonym, spełniającym warunki, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z 2022 r. poz. 2240).

3.

Członkowi składu ustalającego poziom potrzeby wsparcia przysługuje ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych.

Art. 5.

Orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o:

1)

całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2, i niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;

1a)

niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy wymienionej w pkt 1, jest traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;

2)

całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy wymienionej w pkt 1, jest traktowane na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;

3)

częściowej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 3, oraz celowości przekwalifikowania, o którym mowa w art. 119 ust. 2 i 3 ustawy wymienionej w pkt 1, jest traktowane na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.

Art. 5a.

1.

Osoby posiadające ważne orzeczenia o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów, niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, o których mowa w art. 62, oraz orzeczenia, o których mowa w art. 5, mogą składać do zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności wniosek o ustalenie stopnia niepełnosprawności i wskazań, o których mowa w art. 6b ust. 3, dla celów korzystania z ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów.

2.

W postępowaniu w sprawach, o których mowa w ust. 1, zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności wydaje orzeczenie, w którym:

1)

stopień niepełnosprawności określa się na podstawie przedłożonych orzeczeń, o których mowa w ust. 1, zgodnie z przepisami, o których mowa w art. 5 i 62;

2)

wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3, ustala się stosownie do naruszonej sprawności organizmu i ograniczeń funkcjonalnych uzasadniających korzystanie z ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów.

3.

Zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności ma prawo żądać od właściwych organów rentowych udostępnienia kopii orzeczeń, o których mowa w ust. 1, a organy te są obowiązane do ich udostępniania.

4.

Od orzeczenia, o którym mowa w ust. 2, nie służy odwołanie.

pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych do zachowania ich poufności.

Art. 6a.

1.

Starosta w ramach zadań z zakresu administracji rządowej powołuje i odwołuje powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, zwany dalej „powiatowym zespołem”, po uzyskaniu zgody wojewody oraz przedkłada wojewodzie informacje o realizacji zadań. Zgoda wojewody wymaga uzyskania opinii Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, zwanego dalej „Pełnomocnikiem”.

2.

Wojewoda po zasięgnięciu opinii starostów oraz uzyskaniu opinii Pełnomocnika ustala obszar działania powiatowego zespołu, który może obejmować swoim zasięgiem więcej niż jeden powiat, oraz siedziby wyjazdowych składów orzekających w powiatach, w których nie powołano powiatowego zespołu.

3.

Powiatowy zespół działający w mieście na prawach powiatu może być nazwany „miejskim zespołem do spraw orzekania o niepełnosprawności”. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.

4.

Wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, zwany dalej „wojewódzkim zespołem”, powołuje i odwołuje wojewoda, po zasięgnięciu opinii Pełnomocnika.

5⁸⁾Dodany przez art. 39 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r..

Wojewódzki zespół stanowi wyodrębnioną komórkę organizacyjną w urzędzie obsługującym wojewodę, podległą bezpośrednio wojewodzie.

6⁸⁾Dodany przez art. 39 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r..

Obsługę administracyjno-biurową wojewódzkiego zespołu zapewnia urząd obsługujący wojewodę.

7⁸⁾Dodany przez art. 39 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r..

Przewodniczący wojewódzkiego zespołu reprezentuje zespół na zewnątrz i kieruje jego pracami.

Art. 6b.

1.

Powiatowe zespoły orzekają na wniosek osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego albo, za ich zgodą, na wniosek ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (Dz. U. poz. 1818) - na wniosek centrum usług społecznych.

2.

Ośrodki pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych - centra usług społecznych, mogą uczestniczyć na prawach strony w sprawach, w których orzekają powiatowe zespoły.

3.

W orzeczeniu powiatowego zespołu ustala się niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności, nie więcej niż trzy symbole przyczyn niepełnosprawności oraz wskazania dotyczące w szczególności:

1)

odpowiedniego zatrudnienia uwzględniającego psychofizyczne możliwości danej osoby;

2)

szkolenia, w tym specjalistycznego;

3)

zatrudnienia w zakładzie aktywności zawodowej;

4)

uczestnictwa w terapii zajęciowej;

5)

konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby;

6)

korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki;

7)

konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji;

8)

konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji;

9)

spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1047, z późn. zm.), przy czym w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10-N (choroba neurologiczna) lub 07-S (choroby układu oddechowego i krążenia).

powiatowym zespołom.

10.

Formularz badania i załączniki ulegają zniszczeniu po upływie 50 lat od dnia sporządzenia formularza badania.

11.

Wojewódzki zespół jest obowiązany prowadzić odpowiednią ewidencję oraz zapewnić przechowywanie i ochronę przed uszkodzeniem, zniszczeniem bądź utratą dokumentacji dotyczącej badań.

12.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

1)

zakres wykonywanych badań oraz tryb i warunki kierowania na te badania,

2)

warunki organizacyjne wykonywania badań,

3)

warunki techniczne pomieszczeń, w których są wykonywane badania

- mając na względzie zapewnienie sprawnego przebiegu procesu orzekania o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności.

Art. 6b².

1.

Powiatowe zespoły i wojewódzkie zespoły mogą korzystać, z wymiany informacji drogą elektroniczną, z danych dotyczących osób, które złożyły wniosek o ustalenie niepełnosprawności albo o ustalenie stopnia niepełnosprawności, o:

1)

posiadaniu orzeczenia o niezdolności do pracy, jego rodzaju i okresie, na jaki zostało wydane - gromadzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, organy emerytalne, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1280, 1429 i 1834), oraz wojskowe organy emerytalne;

2)

prawie do świadczenia rehabilitacyjnego i okresie jego pobierania - gromadzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych;

3)

kwalifikacjach i umiejętnościach zawodowych oraz doświadczeniu zawodowym - gromadzonych przez publiczne służby zatrudnienia;

4)

posiadaniu statusu bezrobotnego zarejestrowanego w powiatowym urzędzie pracy i pobieraniu świadczeń z tytułu bezrobocia oraz korzystaniu z instrumentów aktywizujących zawodowo na rynku pracy - gromadzonych przez publiczne służby zatrudnienia.

1a¹¹⁾Dodany przez art. 39 pkt 4 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r..

Wojewódzkie zespoły mogą korzystać, poprzez wymianę informacji drogą elektroniczną, z danych gromadzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, dotyczących posiadania przez osoby, które złożyły wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, orzeczenia o niezdolności do pracy lub orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji, obejmujących:

1)

imię i nazwisko;

2)

numer PESEL, a w razie gdy nie nadano numeru PESEL - serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz datę urodzenia;

3)

datę wydania orzeczenia;

4)

dane o niezdolności do pracy, jej stopniu oraz okresie, na który została ustalona;

5)

dane o niezdolności do samodzielnej egzystencji oraz okresie, na który została ustalona.

2¹²⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 4 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r..

W przypadku braku możliwości udostępnienia danych, o których mowa w ust. 1 albo 1a, powiatowe zespoły i wojewódzkie zespoły mogą korzystać z danych określonych w ust. 1 albo 1a w drodze pisemnej wymiany informacji. Podmioty wymienione w ust. 1 albo 1a przekazują te dane niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku powiatowego zespołu lub wojewódzkiego zespołu.

Art. 6b³¹³⁾Dodany przez art. 39 pkt 5 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r..

1.

Decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia wydaje wojewódzki zespół na wniosek osoby, o której mowa w art. 4b ust. 2, albo na wniosek podmiotu, o którym mowa w art. 6b ust. 1 i 2, dotyczący osoby, o której mowa w art. 4b ust. 2.

2.

Kolejna decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia, może zostać wydana na wniosek osoby, o której mowa w art. 4b ust. 2, albo wniosek podmiotu, o którym mowa w art. 6b ust. 1 i 2, dotyczący osoby, o której mowa w art. 4b ust. 2, złożony nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu ważności posiadanej decyzji, z uwzględnieniem art. 6b⁶ust. 1.

3.

Wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia można złożyć wraz z wnioskiem o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, o którym mowa w art. 1 pkt 1.

4.

Wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, składa się w postaci:

1¹⁴⁾Wejdzie w życie z dniem określonym w komunikacie wydanym na podstawie art. 66 ust. 1 ustawy, o której mowa w odnośniku 5.)

elektronicznej za pomocą systemu teleinformatycznego utworzonego przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego albo

2)

papierowej.

5.

Przepisy ust. 4 pkt 1 stosuje się odpowiednio do wniosku, o którym mowa w art. 6b ust. 1.

6.

Uwierzytelnianie użytkowników w systemie, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, wymaga użycia profilu zaufanego, profilu osobistego, innego środka identyfikacji elektronicznej wydanego w systemie identyfikacji elektronicznej przyłączonym do węzła krajowego identyfikacji elektronicznej, o którym mowa w art. 21a ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1797 oraz z 2023 r. poz. 1234), adekwatnie do poziomu bezpieczeństwa środka identyfikacji elektronicznej wymaganego dla usług świadczonych w tym systemie, danych weryfikowanych za pomocą kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego, jeżeli te dane pozwalają na identyfikację i uwierzytelnienie wymagane w celu realizacji usługi online, albo innych technologii, jeżeli zostaną udostępnione w tym systemie.

7.

Wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia składa się do wojewódzkiego zespołu.

8.

Wniosek, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, może zostać złożony za pośrednictwem powiatowego zespołu.

9.

Wniosek, o którym mowa w ust. 8, jest przekazywany przez powiatowy zespół do wojewódzkiego zespołu nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku.

10.

Wojewódzki zespół zawiesza postępowanie o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia do dnia, gdy wydane przez właściwy organ orzeczenie o zaliczeniu do stopnia niepełnosprawności stanie się ostateczne.

11.

Wojewódzki zespół umarza postępowanie o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, gdy wydane przez właściwy organ orzeczenie o niezaliczeniu do stopnia niepełnosprawności stanie się ostateczne.

Art. 6b⁴¹³⁾Dodany przez art. 39 pkt 5 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r..

1.

Wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia zawiera:

1)

dane osoby ubiegającej się o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia lub dane przedstawiciela ustawowego tej osoby, obejmujące:

a)

imię i nazwisko,

b)

datę i miejsce urodzenia,

c)

numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość,

d)

adres miejsca zameldowania,

e)

adres, o którym mowa w art. 4c ust. 2, jeżeli jest inny niż adres miejsca zameldowania,

f)

numer telefonu, jeżeli posiada,

g)

adres poczty elektronicznej, jeżeli posiada,

h)

dane o dokumencie tożsamości;

2)

informację o posiadaniu, przez osobę ubiegającą się o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, ostatecznego orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności, wraz z ustalonym w nim symbolem przyczyny niepełnosprawności albo orzeczenia, o którym mowa w art. 5 albo art. 62, oraz o okresie, na który zostało wydane;

3)

informację o złożeniu wniosku o wydanie orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności;

4)

informację o wyrażeniu zgody albo jej braku na ustalenie poziomu potrzeby wsparcia pod adresem, o którym mowa w art. 4c ust. 2.

2.

Wniosek, o którym mowa w ust. 1, składany przez osobę upoważnioną do reprezentowania pełnoletniej osoby niepełnosprawnej zawiera dodatkowo dane tej osoby upoważnionej, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a oraz c-g.

3.

Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się wypełniony kwestionariusz samooceny trudności w zakresie wykonywania czynności związanych z funkcjonowaniem.

4.

Kwestionariusz, o którym mowa w ust. 3, służy dokonaniu samooceny przez osobę ubiegającą się o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia w zakresie ograniczenia lub utraty jej autonomii fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej w wykonywaniu określonych czynności, związanych z obszarami codziennego funkcjonowania, z uwzględnieniem oceny poszczególnych czynności wyrażonych w wartościach punktowych, oraz wskazaniem oczekiwanego wsparcia i jego częstotliwości.

5.

Wnioski, o których mowa w art. 6b³ust. 1, art. 6b⁵ust. 5 i art. 6b⁶ust. 1, rozpatrywane są w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia wpływu do wojewódzkiego zespołu.

6.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, wzory:

1)

wniosku o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia,

2)

kwestionariusza, o którym mowa w ust. 3

- mając na uwadze konieczność maksymalnego uproszczenia postępowania w sprawie ustalenia poziomu potrzeby wsparcia dla osoby składającej wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia oraz zapewnienie jednolitości oceny formalnoprawnej wniosku przez zespoły orzekające.

Art. 6b⁵¹³⁾Dodany przez art. 39 pkt 5 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r..

1.

W decyzji, o której mowa w art. 6b³ust. 1, ustala się poziom potrzeby wsparcia, o którym mowa w art. 4b ust. 3.

2.

W przypadku wydania kolejnej decyzji, o której mowa w art. 6b³ust. 2, poziom potrzeby wsparcia ustala się od dnia następującego po dniu upływu terminu ważności dotychczasowej decyzji.

3.

Decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, o którym mowa w art. 4b ust. 3, wydaje się na okres, na który osoba została zaliczona do osób niepełnosprawnych na podstawie ostatecznego orzeczenia, ustalającego stopień niepełnosprawności, albo orzeczenia, o którym mowa w art. 5 albo art. 62, o których mowa w art. 6b⁴ust. 1 pkt 2, jednakże na okres nie dłuższy niż 7 lat.

4.

Decyzje, o których mowa w ust. 3, podpisuje skład ustalający poziom potrzeby wsparcia.

5.

Od decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do wojewódzkiego zespołu składany w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

6.

W przypadku zmiany lub uchylenia orzeczenia, o którym mowa w ust. 3, wojewódzki zespół z urzędu odpowiednio zmienia lub uchyla, w zakresie tej zmiany lub uchylenia, decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia. Przepisu art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775 i 803) nie stosuje się.

7.

Decyzje, o których mowa w ust. 6, podpisuje przewodniczący wojewódzkiego zespołu.

8.

Do właściwości miejscowej wojewódzkiego zespołu, w sprawach dotyczących wydania decyzji, przepisy art. 6 ust. 2-6 stosuje się odpowiednio.

Art. 6b⁶¹³⁾Dodany przez art. 39 pkt 5 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r..

1.

W przypadku zmiany zdolności do samodzielnego wykonywania określonych czynności związanych z codziennym funkcjonowaniem oraz rodzaju wymaganego wsparcia osoba, w stosunku do której została wydana decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia, może w każdym czasie wystąpić z wnioskiem o wydanie nowej decyzji.

2.

Wydanie nowej decyzji, o której mowa w ust. 1, powoduje uchylenie, z dniem jej wydania, decyzji dotychczasowej.

3.

W przypadku gdy wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia nie zostanie rozpatrzony w okresie zaliczenia osoby do osób niepełnosprawnych wojewódzki zespół umarza postępowanie o wydanie decyzji.

4.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:

1)

szczegółowy sposób postępowania przy wydawaniu decyzji ustalających poziom potrzeby wsparcia, skład oraz sposób powoływania i odwoływania członków wojewódzkich zespołów ustalających poziom potrzeby wsparcia, a także sposób działania tych składów,

2)

szczegółowe standardy w zakresie ustalania potrzeby wsparcia i jej poziomu, wynikającej z braku lub utraty autonomii fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej, dotyczących wykonywania określonych czynności, związanych z obszarami codziennego funkcjonowania, z uwzględnieniem wag danych czynności, wyrażonych w wartościach punktowych oraz rodzaju wymaganego wsparcia i jego częstotliwości w określaniu możliwości niezależnego życia w odniesieniu do wieku osoby niepełnosprawnej i uwzględniając standardy, o których mowa w art. 4b,

3)

tryb i sposób przeprowadzania kontroli przez Pełnomocnika, na podstawie art. 6c ust. 2a pkt 1, 2 i 5, uwzględniając potrzebę zapewnienia jednolitej procedury kontroli oraz prawidłowego przebiegu kontroli,

4)

wzór formularza w zakresie ustalania poziomu potrzeby wsparcia dla osób zaliczonych do stopnia niepełnosprawności,

5)

tryb szkolenia i minima programowe szkoleń dla członków wojewódzkich zespołów ustalających poziom potrzeby wsparcia

- mając na względzie zachowanie jednolitości stosowania przez zespoły orzekające narzędzia do oceny poziomu potrzeby wsparcia oraz rzetelnej oceny poziomu potrzeby wsparcia.

tryb przeprowadzania szkoleń i minima programowe szkoleń dla specjalistów powoływanych do zespołów orzekających oraz sposób wyboru ośrodków szkoleniowych upoważnionych do prowadzenia szkoleń, kierując się koniecznością zapewnienia właściwego poziomu kształcenia, w tym odpowiedniego poziomu wiedzy specjalistycznej;

5)

standardy w zakresie kwalifikowania oraz postępowania dotyczącego orzekania o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności, uwzględniając schorzenia naruszające sprawność organizmu i przewidywany okres trwania naruszenia tej sprawności, powodujące zaliczenie do odpowiedniego stopnia niepełnosprawności, a także oznaczenie symboli przyczyn niepełnosprawności;

6)

wzory i terminy składania informacji, o których mowa w ust. 7 i art. 6a ust. 1, uwzględniając elementy informacji o realizacji zadań, przyjętych wnioskach, wydanych orzeczeniach i wydanych legitymacjach, wydatkach oraz elementy zestawień zbiorczych;

7)

wzory legitymacji dokumentujących niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności oraz organy uprawnione do ich wystawiania, mając na względzie zachowanie jednolitości dokumentu potwierdzającego podstawę do korzystania z ulg i uprawnień.

Art. 6ca²²⁾W tym brzmieniu obowiązuje do wejścia w życie zmiany, o której mowa w odnośniku 23..

1.

Powiatowy zespół, na wniosek osoby niepełnosprawnej lub jej przedstawiciela ustawowego, wystawia legitymację dokumentującą niepełnosprawność albo legitymację dokumentującą stopień niepełnosprawności. Osoba niepełnosprawna, składając wniosek, przedstawia do wglądu prawomocne orzeczenie o niepełnosprawności, o stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień.

1a.

Wniosek o wystawienie legitymacji lub jej duplikatu zawiera dane osobowe osoby ubiegającej się o wydanie legitymacji lub jej duplikatu lub dane przedstawiciela ustawowego tej osoby obejmujące:

1)

imię i nazwisko;

2)

datę i miejsce urodzenia;

3)

płeć;

4)

numer PESEL;

5)

adres miejsca zamieszkania, jeżeli jest inny niż adres miejsca zameldowania;

6)

dane kontaktowe;

7)

dane o dokumencie tożsamości.

2.

Legitymacje wystawia się na okres ważności orzeczenia o niepełnosprawności, o stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień.

3.

Okres ważności legitymacji nie może być dłuższy niż:

1)

5 lat - w przypadku legitymacji dokumentujących niepełnosprawność;

2)

10 lat - w przypadku legitymacji dokumentujących stopień niepełnosprawności wystawionych osobom, które nie ukończyły 60. roku życia.

4.

W przypadku gdy osoba niepełnosprawna posiada więcej niż jedno orzeczenie o niepełnosprawności, o stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień, legitymację dokumentującą niepełnosprawność albo legitymację dokumentującą stopień niepełnosprawności wystawia się na podstawie ostatniego orzeczenia.

5.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego może określić wzór wniosku o wydanie legitymacji dokumentującej niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności lub ich duplikatu i udostępnić te wzory w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej.

numer PESEL;

5)

adres miejsca zamieszkania, jeżeli jest inny niż adres miejsca zameldowania;

6)

dane kontaktowe;

7)

informacje o dokumencie tożsamości.

9.

10.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego może określić wzory wniosków o wydanie legitymacji tradycyjnej i udostępnić je w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej.

11.

Do mLegitymacji ON przepisy ust. 6, 7 i 9 stosuje się.

Art. 6cb.

1.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego zapewnia:

1)

produkcję blankietów legitymacji dokumentujących niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności oraz ich personalizację i dystrybucję;

2)

system teleinformatyczny, za pomocą którego są wykonywane czynności związane z wystawianiem legitymacji dokumentujących niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności.

2.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego dokonuje wyboru podmiotu odpowiedzialnego za wykonanie zadania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1.

3.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego może dokonać wyboru podmiotu odpowiedzialnego za wykonanie zadania, o którym mowa w ust. 1 pkt 2.

4.

Wydatki związane z wystawianiem legitymacji, produkcją blankietów, ich personalizacją i dystrybucją pokrywane są z budżetu państwa.

Art. 6cc²⁴⁾W tym brzmieniu obowiązuje do wejścia w życie zmiany, o której mowa w odnośniku 25..

Za wydanie duplikatu legitymacji, o której mowa w art. 6ca, pobiera się opłatę w wysokości 15 zł. Opłata stanowi dochód budżetu państwa.

Art. 6cc²⁵⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 32 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 23; wejdzie w życie z dniem określonym w komunikacie wydanym na podstawie art. 78 ust. 1 tej ustawy..

1.

Osoba, której wydano legitymację tradycyjną, może wystąpić o wydanie duplikatu legitymacji tradycyjnej w przypadku:

1)

utraty legitymacji tradycyjnej;

2)

zniszczenia legitymacji tradycyjnej, w tym jej uszkodzenia lub złego stanu.

2.

Za wydanie duplikatu legitymacji tradycyjnej pobiera się opłatę w wysokości 15 zł. Opłata stanowi dochód budżetu państwa.

3.

Osoba niepełnosprawna, której wydano legitymację tradycyjną, lub jej przedstawiciel ustawowy może wystąpić o wydanie nowej legitymacji tradycyjnej w przypadku:

1)

zmiany numeru PESEL;

2)

zmiany nazwiska;

3)

zmiany wizerunku;

4)

wystąpienia o dopisanie do legitymacji tradycyjnej stopnia niepełnosprawności;

5)

wystąpienia o dopisanie do legitymacji tradycyjnej symbolu przyczyny niepełnosprawności.

4.

Za wydanie nowej legitymacji tradycyjnej w przypadku, o którym mowa w ust. 3, nie pobiera się opłaty.

5.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 albo ust. 3, osoba niepełnosprawna lub jej przedstawiciel ustawowy są obowiązani, przed wydaniem duplikatu legitymacji tradycyjnej albo nowej legitymacji tradycyjnej, do zwrotu posiadanej legitymacji tradycyjnej.

6.

Zwracana legitymacja tradycyjna jest anulowana przez jej uszkodzenie.

7.

Anulowaną legitymację tradycyjną zwraca się osobie niepełnosprawnej.

Art. 6d.

1²⁶⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 7 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r..

Tworzy się Elektroniczny Krajowy System Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności, zwany dalej „systemem”, w którym przetwarza się dane w celu usprawnienia i podniesienia jakości orzekania o niepełnosprawności, ustalania poziomu potrzeby wsparcia oraz realizacji zadań przez zespoły orzekające o niepełnosprawności.

1a.

Nadzór nad funkcjonowaniem systemu sprawuje Pełnomocnik.

1b.

W ramach nadzoru Pełnomocnik:

1)

określa zakres i kierunki rozwoju systemu;

2)

proponuje w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego wysokość środków niezbędnych do utrzymania i rozwoju systemu;

3)

informuje ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego o zagrożeniach dla prawidłowego funkcjonowania systemu.

2²⁷⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 32 pkt 3 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 23..

Powiatowe zespoły i wojewódzkie zespoły są administratorami danych w prowadzonych przez siebie bazach danych systemu.

2a²⁸⁾Dodany przez art. 32 pkt 3 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 23..

Pełnomocnik i minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego są współadministratorami, w rozumieniu art. 26 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), danych zgromadzonych w systemie przez powiatowe zespoły i wojewódzkie zespoły.

3.

W systemie gromadzi się dane dotyczące:

1)

osób, które złożyły wniosek o ustalenie niepełnosprawności albo o ustalenie stopnia niepełnosprawności;

1a³⁰⁾Dodany przez art. 39 pkt 7 lit. b tiret pierwsze ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszło w życie z dniem 27 października 2023 r.)

osób, które złożyły wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia;

2³¹⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 7 lit. b tiret drugie ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszło w życie z dniem 27 października 2023 r.)

przedstawicieli ustawowych osób, o których mowa w pkt 1 i 1a, oraz osób upoważnionych do reprezentowania pełnoletniej osoby niepełnosprawnej;

3)

członków powiatowych zespołów i wojewódzkich zespołów;

4)

innych osób zatrudnionych w zespołach;

5)

kosztów funkcjonowania powiatowych zespołów i wojewódzkich zespołów, w tym:

a)

amortyzacji,

b)

zużycia materiałów i energii,

c)

wynagrodzeń, obowiązkowych składek i innych świadczeń, w tym na pracowników wykonujących badania lub wykonujących czynności pomocnicze przy wykonywaniu tych badań,

d)

umów cywilnoprawnych, w tym umów zawartych z osobami wykonującymi badania lub wykonujących czynności pomocnicze przy wykonywaniu tych badań,

e)

pozostałych rodzajowo wyżej niewymienionych, w podziale na finansowane z budżetu państwa i budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

4.

Dane gromadzone w systemie obejmują:

1)

dane dotyczące osób, o których mowa w ust. 3 pkt 1-3:

a)

imię (imiona) i nazwisko,

b)

datę i miejsce urodzenia,

c)

płeć,

d)

adres miejsca zameldowania,

e)

adres miejsca pobytu,

f)

cechy dokumentów tożsamości: rodzaj dokumentu, numer i serię dokumentu,

g)

numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub obywatelstwo w przypadku cudzoziemca nieposiadającego numeru PESEL;

1a)

dane określone w art. 6b² ust.1, dotyczące osób, o których mowa w ust. 3 pkt 1;

2)

dane dotyczące wykształcenia i zawodu osób, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 3;

2a)

dane dotyczące stanu zdrowia, kształcenia, sytuacji społecznej, zawodowej i rodzinnej osób, o których mowa w ust. 3 pkt 1;

2b³²⁾Dodany przez art. 39 pkt 7 lit. c tiret pierwsze ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszło w życie z dniem 27 października 2023 r.)

dane dotyczące stanu zdrowia osób, o których mowa w ust. 3 pkt 1a;

3)

dane dotyczące formy zatrudnienia i wymiaru czasu pracy osób, o których mowa w ust. 3 pkt 3;

4)

dane dotyczące imienia i nazwiska, numeru PESEL, płci i obywatelstwa osób, o których mowa w ust. 3 pkt 4, formy ich zatrudnienia i wymiaru czasu pracy;

5)

dane dotyczące daty i rodzaju wydanego orzeczenia, symbolu przyczyny niepełnosprawności, daty powstania niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, okresu, na jaki zostało wydane orzeczenie, wskazań, o których mowa w art. 6b ust. 3;

5a³³⁾Dodany przez art. 39 pkt 7 lit. c tiret drugie ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszło w życie z dniem 27 października 2023 r.)

dane dotyczące daty złożenia wniosku o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, daty wydania decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, daty ustalenia poziomu potrzeby wsparcia, wartości punktowych określających poziom potrzeby wsparcia, o których mowa w art. 4b ust. 3, okresu na który została wydana decyzja, daty, w której decyzja stała się ostateczna, daty uprawomocnienia się decyzji lub wyroku;

6)

dane dotyczące karty parkingowej w rozumieniu ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym:

a)

numer karty,

b)

datę wydania karty,

c)

datę ważności karty,

d)

oznaczenie powiatowego zespołu, którego przewodniczący wydał kartę,

e)

imię i nazwisko, numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) osoby niepełnosprawnej, której wydano kartę,

f)

nazwę i adres placówki, numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON), markę, model oraz numer rejestracyjny pojazdu, którego kierujący jest uprawniony do posługiwania się kartą - w przypadku kart wydanych placówce, o której mowa w art. 8 ust. 3a pkt 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym,

g)

datę i przyczynę utraty ważności karty;

7)

dane dotyczące legitymacji dokumentujących niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności.

4a.

Dane gromadzone w systemie udostępnia się, jeżeli stanowią one kryterium przyznania świadczenia albo ustawowe kryterium wydania dokumentu, następującym podmiotom:

1)

organowi właściwemu, o którym mowa w art. 3 pkt 11 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 390, 658 i 1429), i wojewodzie - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia rodzinne, osób pobierających świadczenia rodzinne oraz członków ich rodzin;

2)

organowi właściwemu dłużnika, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2023 r. poz. 1993), i organowi właściwemu wierzyciela, o którym mowa w art. 2 pkt 10 tej ustawy - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego, osób pobierających świadczenia z funduszu alimentacyjnego i członków ich rodzin oraz danych dotyczących dłużników alimentacyjnych;

3)

jednostkom organizacyjnym pomocy społecznej prowadzonym przez jednostki samorządu terytorialnego - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej, osób pobierających świadczenia z pomocy społecznej oraz członków ich rodzin;

4)

(uchylony)

5)

wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o przyznanie Karty Dużej Rodziny, o której mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz. U. z 2023 r. poz. 2424), w zakresie posiadania orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i informacji o okresie, na jaki zostało wydane;

6)

właściwym jednostkom samorządu terytorialnego wykonującym zadania, o których mowa w art. 35 i art. 35a, w celu weryfikacji orzeczeń o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień osób ubiegających się o świadczenia tam określone, w zakresie informacji, o których mowa w ust. 4 pkt 1 lit. a i g oraz pkt 5;

7)

Państwowemu Funduszowi Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, zwanemu dalej „Funduszem”, w celu:

a)

weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o refundację składek na ubezpieczenia społeczne, o których mowa w art. 25a i art. 25c, w zakresie informacji, o których mowa w ust. 3 pkt 1, ust. 4 pkt 1 lit. a i g oraz pkt 5,

b)

weryfikacji danych dotyczących osób, do których wynagrodzeń przysługuje dofinansowanie, o którym mowa w art. 26a-26c, w zakresie informacji, o których mowa w ust. 3 pkt 1, ust. 4 pkt 1 lit. a i g oraz pkt 5,

c)

weryfikacji uprawnień wnioskodawców do uzyskania pomocy ze środków Funduszu przekazywanych jednostkom samorządu terytorialnego na podstawie art. 48 ust. 1 pkt 1, w zakresie informacji, o których mowa w ust. 4 pkt 1 lit. a i g oraz pkt 5;

8)

organowi realizującemu świadczenie dobry start - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o to świadczenie, osób pobierających to świadczenie oraz członków ich rodzin;

9³⁴⁾Dodany przez art. 39 pkt 7 lit. d ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.)

Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenie wspierające, o którym mowa w art. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429), w zakresie posiadania decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, wartości punktowych określających poziom potrzeby wsparcia oraz informacji o okresie na który została wydana decyzja, dacie złożenia wniosku o wydanie decyzji, dacie wydania decyzji, dacie ustalenia poziomu potrzeby wsparcia, dacie, w której decyzja stała się ostateczna, oraz dacie uprawomocnienia się decyzji lub wyroku.

4b.

Podmioty wymienione w ust. 4a przetwarzają dane udostępnione z systemu w celu, w którym te dane zostały im udostępnione, na zasadach określonych w przepisach o ochronie danych osobowych.

4c.

Podmioty wymienione w ust. 4a przechowują dane udostępnione z systemu przez okres 10 lat od dnia ich udostępnienia, z wyjątkiem danych dotyczących osób, którym świadczenie nie zostało przyznane, które przechowuje się przez okres 1 roku od dnia, w którym decyzja w sprawie świadczenia stała się ostateczna, lub od dnia pozostawienia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia bez rozpatrzenia.

4d.

Dane udostępnione z systemu usuwa się niezwłocznie po upływie okresów przechowywania, o których mowa w ust. 4c.

4e³⁵⁾Dodany przez art. 39 pkt 7 lit. e ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r..

Dane gromadzone w systemie w bazach danych prowadzonych przez powiatowe zespoły albo wojewódzkie zespoły udostępnia się wojewódzkim zespołom, w celu weryfikacji danych osób ubiegających się o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, w zakresie posiadania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, wraz z symbolem przyczyny niepełnosprawności oraz okresie, na który zostało wydane. Przepisy ust. 4b-4d stosuje się odpowiednio.

4f³⁵⁾Dodany przez art. 39 pkt 7 lit. e ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r..

Minister właściwy do spraw informatyzacji po otrzymaniu od ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego informacji dotyczących osób, które uzyskały orzeczenie o niepełnosprawności, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień, niezwłocznie przekazuje z rejestru Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności posiadane dane dotyczące zgonu posiadacza orzeczenia, o których mowa w art. 8 pkt 26 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.

5.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego zapewnia warunki organizacyjno-techniczne funkcjonowania systemu.

6.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki, w tym techniczne i organizacyjne, sposób oraz tryb gromadzenia i usuwania danych z systemu, mając na względzie ich zabezpieczenie przed dostępem lub wykorzystywaniem przez osoby nieuprawnione.

Rozdział 3

Rehabilitacja osób niepełnosprawnych

Art. 7.

1.

Rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych, zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej.

2.

Rehabilitacja lecznicza osób niepełnosprawnych odbywa się na podstawie odrębnych przepisów.

Art. 8.

1.

Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego przez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy.

2.

Do realizacji celu, o którym mowa w ust. 1, niezbędne jest:

1)

dokonanie oceny zdolności do pracy, w szczególności przez:

a)

przeprowadzenie badań lekarskich i psychologicznych umożliwiających określenie sprawności fizycznej, psychicznej i umysłowej do wykonywania zawodu oraz ocenę możliwości zwiększenia tej sprawności,

b)

ustalenie kwalifikacji, doświadczeń zawodowych, uzdolnień i zainteresowań;

2)

prowadzenie poradnictwa zawodowego uwzględniającego ocenę zdolności do pracy oraz umożliwiającego wybór odpowiedniego zawodu i szkolenia;

3)

przygotowanie zawodowe z uwzględnieniem perspektyw zatrudnienia;

4)

dobór odpowiedniego miejsca pracy i jego wyposażenie;

5)

określenie środków technicznych umożliwiających lub ułatwiających wykonywanie pracy, a w razie potrzeby - przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych, sprzętu rehabilitacyjnego itp.

Art. 9.

1.

Rehabilitacja społeczna ma na celu umożliwianie osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w życiu społecznym.

2.

Rehabilitacja społeczna realizowana jest przede wszystkim przez:

1)

wyrabianie zaradności osobistej i pobudzanie aktywności społecznej osoby niepełnosprawnej;

2)

wyrabianie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych;

3)

likwidację barier, w szczególności architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, technicznych, w komunikowaniu się i dostępie do informacji;

4)

kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań sprzyjających integracji z osobami niepełnosprawnymi.

Art. 10.

Do podstawowych form aktywności wspomagającej proces rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zalicza się uczestnictwo tych osób w:

1)

warsztatach terapii zajęciowej, zwanych dalej „warsztatami”;

2)

turnusach rehabilitacyjnych, zwanych dalej „turnusami”;

3)

zajęciach klubowych.

okresowy brak możliwości podjęcia zatrudnienia,

c)

okresowy brak możliwości skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia, o którym mowa w pkt 2.

6.

Rada programowa dokonuje pierwszej kompleksowej oceny realizacji indywidualnego programu rehabilitacji uczestnika warsztatu i zajmuje stanowisko w zakresie, o którym mowa w ust. 5, nie wcześniej niż przed upływem 3 miesięcy i nie później niż po upływie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia terapii w warsztacie.

Art. 10aa.

1.

W warsztacie może działać rada społeczna, w skład której wchodzą przedstawiciele:

1)

samorządu powiatowego;

2)

pracodawców;

3)

organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych;

4)

rodziców i opiekunów uczestników warsztatu;

5)

uczestników warsztatu.

2.

Zadaniem rady społecznej jest wspieranie warsztatu w zakresie tworzenia ram współpracy z administracją publiczną, organizacjami pozarządowymi oraz pracodawcami w celu zapewnienia efektywności działań zmierzających do usamodzielniania uczestników warsztatu.

Art. 10b.

1.

Warsztaty mogą być organizowane przez fundacje, stowarzyszenia lub przez inne podmioty.

2.

Koszty utworzenia, działalności i wynikające ze zwiększenia liczby uczestników warsztatu są współfinansowane ze środków Funduszu oraz ze środków samorządu powiatowego lub innych źródeł, z zastrzeżeniem ust. 2a, 2b, 3 i 4 oraz art. 68c ust. 1.

2a.

Koszty działalności warsztatu są finansowane ze środków samorządu powiatowego w wysokości co najmniej 10% tych kosztów.

2b.

przechowywania dokumentów dotyczących przebiegu turnusu przez okres 3 lat.

Art. 10d.

1.

Wojewoda prowadzi rejestr ośrodków oraz rejestr organizatorów turnusów i dokonuje wpisu do tych rejestrów na okres 3 lat po spełnieniu przez ośrodek lub organizatora turnusów warunków określonych zgodnie z ust. 8 pkt 3.

2.

Ośrodki ubiegające się o uzyskanie wpisu do rejestru ośrodków przyjmujących grupy turnusowe składają wniosek o wpis do rejestru do właściwego terytorialnie samorządu województwa, który po zaopiniowaniu wniosku, w terminie 30 dni od dnia jego wpływu przekazuje wniosek wojewodzie.

3.

Podmioty ubiegające się o uzyskanie wpisu do rejestru organizatorów turnusów składają wniosek o wpis do tego rejestru do wojewody właściwego ze względu na siedzibę organizatora turnusu.

4.

Rozpatrzenie przez wojewodę wniosku następuje w terminie 30 dni od dnia jego wpływu. O sposobie rozpatrzenia wniosków, o których mowa w ust. 2 i 3, wojewoda zawiadamia odpowiednio ośrodek i samorząd województwa albo organizatora turnusu.

5.

Kwota dofinansowania do uczestnictwa w turnusie przyznana osobie niepełnosprawnej jest przekazywana na rachunek bankowy organizatora turnusu.

Art. 10f.

1.

Osoby niepełnosprawne są kierowane do uczestnictwa w:

1)

warsztacie - zgodnie ze wskazaniem zawartym w orzeczeniu o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności;

2)

turnusie - na wniosek lekarza, pod którego opieką znajduje się ta osoba.

2.

Podmiot zamierzający zorganizować lub prowadzący warsztat przyjmuje i zatwierdza, w uzgodnieniu z powiatowym centrum pomocy rodzinie, zgłoszenie osób do uczestnictwa w warsztacie.

Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu może również korzystać na zasadach takich jak bezrobotni z następujących usług lub instrumentów określonych w ustawie o promocji:

1)

szkoleń;

2)

stażu;

3)

prac interwencyjnych;

4)

przygotowania zawodowego dorosłych;

5)

badań lekarskich lub psychologicznych, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy o promocji;

6)

zwrotu kosztów, o których mowa w art. 45 ust. 1, 2 i 4 ustawy o promocji;

7)

finansowania kosztów, o których mowa w art. 45 ust. 3 ustawy o promocji;

8)

studiów podyplomowych;

9)

szkoleń na podstawie trójstronnych umów szkoleniowych zawieranych pomiędzy starostą, pracodawcą i instytucją szkoleniową;

10)

bonu na zasiedlenie;

11)

bonu szkoleniowego;

12)

bonu stażowego;

13³⁶⁾Dodany przez art. 39 pkt 8 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.)

robót publicznych.

3.

2)

formy zabezpieczenia zwrotu środków, o których mowa w ust. 1, w przypadku naruszenia warunków umowy dotyczącej ich przyznania,

3)

wzór wniosku i niezbędne elementy umowy dotyczącej przyznania środków określonych w ust. 1

- mając na względzie zwiększenie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych, zapewnienie zgodności udzielanej pomocy z regułami przyznawania pomocy publicznej w ramach zasady de minimis oraz racjonalne gospodarowanie środkami Funduszu.

Art. 13.

1.

Osoba niepełnosprawna prowadząca działalność gospodarczą albo własne lub dzierżawione gospodarstwo rolne może otrzymać, ze środków Funduszu, dofinansowanie do wysokości 50% oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie tej działalności, jeżeli:

1)

2a.

(uchylony)

3.

Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.

4.

(uchylony)

Art. 16.

1.

Przepisów art. 15 nie stosuje się:

1)

do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz

2)

3.

Jeżeli wymiar urlopu dodatkowego, o którym mowa w ust. 2, jest niższy niż 10 dni roboczych, zamiast tego urlopu przysługuje urlop dodatkowy określony w ust. 1.

Art. 20.

1.

Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia:

1)

w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku, z zastrzeżeniem art. 10f ust. 1 pkt 2;

2)

w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.

2.

Wynagrodzenie za czas zwolnień od pracy, o których mowa w ust. 1, oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy.

3.

Łączny wymiar urlopu określonego w art. 19 ust. 1 i zwolnienia od pracy, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym.

4.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady udzielania zwolnień od pracy, o których mowa w ust. 1 pkt 1.

Art. 20a.

1.

Osoba niepełnosprawna wraz z psem asystującym ma prawo wstępu:

1)

do obiektów użyteczności publicznej, w szczególności: budynków i ich otoczenia przeznaczonych na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki zdrowotnej, opieki społecznej i socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, świadczenia usług pocztowych lub telekomunikacyjnych oraz innych ogólnodostępnych budynków przeznaczonych do wykonywania podobnych funkcji, w tym także budynków biurowych i socjalnych;

2)

do parków narodowych i rezerwatów przyrody;

3)

na plaże i kąpieliska.

2.

Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również w środkach transportu kolejowego, drogowego, lotniczego i wodnego oraz w innych środkach komunikacji publicznej.

3.

Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1 i 2, nie zwalnia osoby niepełnosprawnej z odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez psa asystującego.

4.

Warunkiem skorzystania z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1 i 2, jest wyposażenie psa asystującego w uprząż oraz posiadanie przez osobę niepełnosprawną certyfikatu potwierdzającego status psa asystującego i zaświadczenia o wykonaniu wymaganych szczepień weterynaryjnych.

5.

Z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1 i 2, może korzystać trener psa szkolonego na psa asystującego na podstawie zaświadczenia wydanego przez podmiot prowadzący szkolenie psów asystujących. Przepisy ust. 4 i 6 stosuje się odpowiednio.

6.

Osoba niepełnosprawna nie jest zobowiązana do zakładania psu asystującemu kagańca oraz prowadzenia go na smyczy.

Art. 20b.

1.

Status psa asystującego potwierdza certyfikat wydawany po odbyciu odpowiedniego szkolenia.

2.

Certyfikat wydaje uprawniony do tego podmiot prowadzący szkolenie psów asystujących, wpisany do rejestru podmiotów uprawnionych do wydawania certyfikatów.

3.

Koszty wydania certyfikatu finansowane są ze środków Funduszu na wniosek podmiotu uprawnionego do wydawania certyfikatów.

4.

Rejestr, o którym mowa w ust. 2, prowadzi Pełnomocnik.

5.

Wpis do rejestru dokonywany jest na wniosek podmiotu prowadzącego szkolenie psów asystujących.

6.

Pełnomocnik zawiadamia podmiot, który złożył wniosek o wpis do rejestru, o wpisie lub odmowie dokonania wpisu do rejestru.

7.

Pełnomocnik może przeprowadzać kontrolę podmiotów uprawnionych do wydawania certyfikatów w zakresie spełniania warunków określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 9.

8.

Pełnomocnik dokonuje wykreślenia z rejestru w przypadku niespełniania warunków określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 9, o czym zawiadamia podmiot wykreślony.

9.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, mając na uwadze sprawność szkolenia i certyfikacji, określi, w drodze rozporządzenia:

1)

rodzaje psów asystujących, dla których możliwe jest wydawanie certyfikatów;

2)

warunki, jakie powinny spełniać podmioty uprawnione do wydawania certyfikatów oraz sposób oceny spełniania tych warunków;

3)

tryb składania i rozpatrywania wniosków o finansowanie kosztów wydawania certyfikatów, wysokość oraz sposób przyznawania i przekazywania środków Funduszu na ten cel;

4)

tryb składania i rozpatrywania wniosków o wpis do rejestru podmiotów uprawnionych do wydawania certyfikatów;

5)

sposób dokonywania wpisu i zmian w rejestrze podmiotów uprawnionych do wydawania certyfikatów, zakres danych objętych rejestrem oraz sposób prowadzenia tego rejestru;

6)

wzory wniosków, o których mowa w pkt 3 i 4 oraz zawiadomień o wpisie, odmowie dokonania wpisu, a także o wykreśleniu z rejestru podmiotów uprawnionych do wydawania certyfikatów;

7)

sposób oznaczania psów asystujących i psów w trakcie szkolenia.

Art. 20c.

Osobie niepełnosprawnej przysługują uprawnienia pracownicze określone w niniejszym rozdziale odpowiednio od dnia, od którego osoba niepełnosprawna została wliczona do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych na podstawie art. 2a.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika, o którym mowa w ust. 2, oraz sposób jego obniżania.

8.

Wpłaty, o których mowa w ust. 1, ulegają obniżeniu o 5% dla pracodawcy innego niż podmiot publiczny, o którym mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, posiadającego certyfikat, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy, począwszy od wpłat należnych za miesiąc poprzedzający miesiąc, w którym pracodawca ten zawiadomił Zarząd Funduszu o uzyskaniu certyfikatu dostępności w deklaracjach, o których mowa w art. 49 ust. 2.

Art. 22.

1.

Wpłaty na Fundusz, o których mowa w art. 21 ust. 1, ulegają obniżeniu z tytułu zakupu produkcji lub usługi, z wyłączeniem handlu, odpowiednio wytworzonej lub świadczonej przez zakłady aktywności zawodowej, przedsiębiorstwa społeczne zatrudniające co najmniej 10 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy lub innych pracodawców zatrudniających co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy - jeżeli wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych zaliczonych do osób o:

1)

znacznym stopniu niepełnosprawności lub

2)

a)

otrzymaniu odwołania oświadczenia, o którym mowa w ust. 1a pkt 3, nie później niż do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przypadał termin płatności za zakup, oraz terminowym uregulowaniu należności,

b)

terminowym uregulowaniu należności w przypadku nieotrzymania oświadczenia, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przypadał termin płatności za zakup, lub w przypadku niewykonania obowiązku określonego w ust. 1a

- jednak nie później niż do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przypadał termin płatności za zakup;

kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy zawyżoną kwotą obniżenia wykazaną w informacji, o której mowa w art. 22 ust. 2 pkt 3, a prawidłowo obliczoną kwotą obniżenia w przypadku podania niezgodnych ze stanem faktycznym danych skutkujących zawyżeniem kwoty obniżenia w tej informacji

- w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym te okoliczności zostały ujawnione w wyniku kontroli, o której mowa w art. 22a, lub czynności sprawdzającej, o której mowa w art. 272 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383), zwanej dalej „Ordynacją podatkową”.

2.

Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli wysokość wpłaty nie przekracza pięciokrotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym.

Art. 23.

Jeżeli pracodawca nie wydzieli lub nie zorganizuje w przepisanym terminie stanowiska pracy dla osoby, o której mowa w art. 14, obowiązany jest dokonać, w dniu rozwiązania stosunku pracy z tą osobą, wpłaty na Fundusz w wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia za pracownika.

Art. 23a.

1.

Pracodawca jest obowiązany zapewnić niezbędne racjonalne usprawnienia dla osoby niepełnosprawnej pozostającej z nim w stosunku pracy, uczestniczącej w procesie rekrutacji lub odbywającej szkolenie, staż, przygotowanie zawodowe albo praktyki zawodowe lub absolwenckie. Niezbędne racjonalne usprawnienia polegają na przeprowadzeniu koniecznych w konkretnej sytuacji zmian lub dostosowań do szczególnych, zgłoszonych pracodawcy potrzeb wynikających z niepełnosprawności danej osoby, o ile przeprowadzenie takich zmian lub dostosowań nie skutkowałoby nałożeniem na pracodawcę nieproporcjonalnie wysokich obciążeń, z zastrzeżeniem ust. 2.

2.

Obciążenia, o których mowa w ust. 1, nie są nieproporcjonalne, jeżeli są w wystarczającym stopniu rekompensowane ze środków publicznych.

3.

Niedokonanie niezbędnych racjonalnych usprawnień, o których mowa w ust. 1, uważa się za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu w rozumieniu przepisów art. 18^3a § 2-5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

Art. 24.

(uchylony)

Art. 25.

(uchylony)

Art. 25a.

1.

Fundusz refunduje:

1)

osobie niepełnosprawnej wykonującej działalność gospodarczą obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do wysokości odpowiadającej wysokości składki, której podstawą wymiaru jest kwota określona w art. 18 ust. 8 oraz w art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, 1429, 1672 i 1941), z zastrzeżeniem ust. 1a,

2)

niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika, składki na ubezpieczenia społeczne rolników - wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe

- pod warunkiem opłacenia tych składek w całości najpóźniej w dniu złożenia wniosku.

1a.

Refundacja, o której mowa w ust. 1 pkt 1, przysługuje w wysokości:

1)

100% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - w przypadku osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;

2)

60% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - w przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;

3)

30% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - w przypadku osób zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

2.

Składki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, osobie niepełnosprawnej wykonującej działalność gospodarczą nalicza się i opłaca na zasadach określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

3.

Składki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika nalicza się i opłaca na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023 r. poz. 208, 337, 641 i 1429).

4.

Refundacja, o której mowa w ust. 1, nie przysługuje, jeżeli składki zostały opłacone z uchybieniem terminów określonych w art. 40 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników lub art. 47 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przekraczającym 14 dni.

Art. 25b.

(uchylony)

Art. 25c.

1.

Osoba niepełnosprawna wykonująca działalność gospodarczą składa Funduszowi wniosek o wypłatę refundacji składek na ubezpieczenia społeczne za dany miesiąc.

2.

Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do niepełnosprawnego rolnika lub rolnika zobowiązanego do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika, z tym że rolnik składa wniosek o wypłatę refundacji składek w miesiącu następującym po miesiącu, w którym dokonał zapłaty składek za dany kwartał.

3.

(uchylony)

4.

Osoba niepełnosprawna wykonująca działalność gospodarczą, niepełnosprawny rolnik lub rolnik zobowiązany do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika, zwany dalej „wnioskodawcą”, przekazuje wniosek o wypłatę refundacji składek na ubezpieczenia społeczne w formie dokumentu elektronicznego przez teletransmisję danych oraz pobiera drogą elektroniczną potwierdzenie wysłanego wniosku. Wnioskodawca może przekazać wniosek również w formie dokumentu pisemnego.

4a.

Wniosek o wypłatę refundacji składek na ubezpieczenia społeczne w formie wydruku z oprogramowania informatycznego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, osoba niepełnosprawna wykonująca działalność gospodarczą może nieodpłatnie sporządzić w terenowej jednostce organizacyjnej Zakładu, na podstawie danych zgromadzonych w systemie informatycznym Zakładu.

5.

W terminie 14 dni od dnia otrzymania kompletnego i prawidłowo wypełnionego wniosku o wypłatę refundacji składek na ubezpieczenia społeczne Fundusz przekazuje na rachunek bankowy wnioskodawcy kwotę refundacji składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości ustalonej na podstawie ust. 1, 4 i art. 25a oraz informuje wnioskodawcę o sposobie jej ustalenia, jeżeli kwota ta różni się od kwoty wskazanej we wniosku.

5a.

W przypadku nieterminowego przekazania przez Fundusz kwoty refundacji składek na ubezpieczenia społeczne od kwoty należnej nalicza się odsetki, w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych.

6.

Jeżeli wnioskodawca posiada zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu przekraczające ogółem kwotę 100 zł, Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję o wstrzymaniu refundacji składek na ubezpieczenia społeczne do czasu uregulowania zaległości przez wnioskodawcę. Decyzja podlega wykonaniu z dniem wydania.

7.

W przypadku nieuregulowania przez wnioskodawcę zaległości wobec Funduszu do dnia 31 stycznia roku następującego po roku, za który wnioskodawcy przysługuje refundacja, Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję o odmowie wypłaty refundacji składek na ubezpieczenia społeczne za okres wskazany w decyzji, o której mowa w ust. 6.

8.

W przypadku gdy ustalona przez Fundusz kwota refundacji składek na ubezpieczenia społeczne jest inna niż kwota refundacji wykazana we wniosku, Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję o wysokości refundacji, na wniosek złożony przez wnioskodawcę, w terminie 14 dni od dnia otrzymania informacji o ustaleniu wysokości przysługującej refundacji.

9.

(uchylony)

10.

(uchylony)

11.

Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne jest udzielana na zasadach pomocy de minimis , określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej.

Art. 25d.

1.

Prezes Zarządu Funduszu może przeprowadzać kontrole wnioskodawcy w zakresie refundacji składek na ubezpieczenia społeczne. W przypadku stwierdzenia w wyniku kontroli nieprawidłowości, Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję nakazującą zwrot wypłaconej refundacji składek na ubezpieczenia społeczne w zakresie stwierdzonych nieprawidłowości.

2.

Od decyzji, o których mowa w ust. 1 i art. 25c ust. 6-8, przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do Prezesa Zarządu Funduszu.

3.

W przypadku konieczności przeprowadzenia kontroli, o której mowa w ust. 1, Fundusz może nieodpłatnie korzystać z danych zgromadzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

4.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:

1)

szczegółowe warunki udzielania oraz tryb przekazywania refundacji składek na ubezpieczenia społeczne,

2)

termin składania, wzór wniosku, o którym mowa w art. 25c ust. 1, oraz wykaz dokumentów załączanych do wniosku,

3)

wymogi, jakie muszą spełniać wnioskodawcy przekazujący dokumenty w formie elektronicznej przez teletransmisję danych

- uwzględniając potrzebę zapewnienia zgodności z zasadami udzielania pomocy w ramach zasady de minimis , jednolitych warunków niezbędnych do prawidłowego przekazywania dokumentów oraz określenia zakresu danych niezbędnych do udzielenia pomocy, a także racjonalnego gospodarowania środkami Funduszu.

Jeżeli okres zatrudnienia osoby niepełnosprawnej będzie krótszy niż 36 miesięcy, pracodawca jest obowiązany zwrócić Funduszowi za pośrednictwem starosty środki w wysokości równej 1/36 ogólnej kwoty zwrotu za każdy miesiąc brakujący do upływu okresu, o którym mowa w ust. 1, jednak w wysokości nie mniejszej niż 1/6 tej kwoty. Pracodawca dokonuje zwrotu w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną.

8.

Pracodawca nie zwraca środków, o których mowa w ust. 7, jeżeli zatrudni w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną inną osobę niepełnosprawną, zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna lub poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu, przy czym wynikająca z tego powodu przerwa nie jest wliczana do okresu, o którym mowa w ust. 1.

9.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki udzielania pomocy, o której mowa w ust. 1-8 oraz w art. 26d, a także tryb i sposób postępowania w sprawach udzielania tej pomocy, w tym wzór wniosku i elementy umowy, dokumentację niezbędną do zwrotu kosztów oraz sposób i terminy rozpatrywania wniosków, mając na względzie zapewnienie prawidłowego i sprawnego udzielania pomocy oraz dokonywania zwrotu kosztów, w tym uzyskiwania informacji niezbędnych do udzielenia tej pomocy i dokonania zwrotu kosztów.

decyzję nakazującą zwrot wypłaconego dofinansowania w zakresie stwierdzonych nieprawidłowości;

2)

decyzję o wstrzymaniu dofinansowania do czasu zwrotu wypłaconego dofinansowania; decyzja podlega wykonaniu z dniem wydania.

12.

Od decyzji, o których mowa w ust. 8-9a i 11, przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do Prezesa Zarządu Funduszu.

Art. 26b.

1.

Miesięczne dofinansowanie przysługuje na osoby niepełnosprawne z tytułu zatrudnienia, ujęte w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych, którą prowadzi Fundusz, wykorzystując numer PESEL oraz przekazywane drogą elektroniczną do Funduszu informacje, z zastrzeżeniem art. 26c ust. 1a.

2.

Art. 26c¹.

(uchylony)

Art. 26d.

1.

Pracodawca, który zatrudnia pracownika niepełnosprawnego, może otrzymać ze środków Funduszu zwrot:

1)

miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy,

2)

kosztów szkolenia tych pracowników

- w zakresie czynności ułatwiających komunikowanie się z otoczeniem, a także czynności niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez pracownika niepełnosprawnego na stanowisku pracy.

2.

Wysokość zwrotu miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy stanowi iloczyn kwoty najniższego wynagrodzenia i ilorazu liczby godzin w miesiącu przeznaczonych wyłącznie na pomoc pracownikowi niepełnosprawnemu i miesięcznej liczby godzin pracy pracownika niepełnosprawnego w miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 3.

2a.

Zwrot kosztów szkolenia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy obejmuje 100% kosztów szkolenia, nie więcej jednak niż równowartość kwoty najniższego wynagrodzenia.

3.

Liczba godzin przeznaczonych wyłącznie na pomoc pracownikowi niepełnosprawnemu nie może przekraczać liczby godzin odpowiadającej 20% liczby godzin pracy pracownika w miesiącu.

4.

Przepisy art. 26 ust. 4-6 stosuje się odpowiednio.

Art. 26e.

1.

Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osobę niepełnosprawną zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostającą w zatrudnieniu, może otrzymać, na wniosek, ze środków Funduszu zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.

2.

Zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 1, dokonuje starosta na warunkach i w wysokości określonych umową zawartą z pracodawcą, z tym że zwrotowi nie podlegają koszty poniesione przed dniem zawarcia umowy.

3.

Umowy z pracodawcą, którym jest starosta, zawiera Prezes Zarządu Funduszu.

4.

(uchylony)

5.

Warunkiem zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 1, jest uzyskanie, wydanej na wniosek starosty, pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy odpowiednio o przystosowaniu do potrzeb wynikających z niepełnosprawności osoby zatrudnionej na wyposażanym stanowisku pracy lub o spełnieniu warunków bezpieczeństwa i higieny pracy na tym stanowisku.

6.

7.

Pracodawca nie zwraca środków, o których mowa w ust. 5, jeżeli zatrudni w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną inną osobę niepełnosprawną, zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna lub poszukująca pracy i niepozostającą w zatrudnieniu, przy czym wynikająca z tego powodu przerwa nie jest wliczana do okresu, o którym mowa w ust. 1.

8.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:

1)

tryb postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1-6,

2)

wzór wniosku i elementy umowy oraz dokumentację niezbędną do zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 1,

3)

sposób i terminy rozpatrywania wniosków, o których mowa w ust. 1,

4)

formy zabezpieczenia zwrotu otrzymanych środków w przypadku niedotrzymania warunków umowy dotyczących ich przyznania

- mając na względzie zwiększenie poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, dokonywanie zwrotu kosztów zgodnie z zasadami udzielania pomocy w ramach zasady de minimis oraz racjonalne gospodarowanie środkami Funduszu.

Art. 26f.

(uchylony)

szczegółowe zasady i tryb przyznawania, wypłaty, rozliczania i zwrotu przez przedsiębiorstwo społeczne lub spółdzielnię socjalną środków, o których mowa w ust. 1,

2)

wzory wniosków o przyznanie i wypłatę środków, o których mowa w ust. 1, oraz wzór rozliczenia tych środków,

3)

elementy umów dotyczących przyznania środków, o których mowa w ust. 1, oraz dokumentację niezbędną do ich realizacji,

4)

szczegółowe zasady zabezpieczenia zwrotu środków, o których mowa w ust. 1

- mając na względzie zwiększenie mobilności oraz poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o których mowa w art. 11 ust. 1, zapewnienie zgodności udzielania pomocy z zasadami przyznawania pomocy de minimis , racjonalne gospodarowanie środkami Funduszu, z uwzględnieniem efektywności przyznawania środków, w tym w zakresie odpowiedniego wykorzystania i utrzymania rzeczy i zwierząt finansowanych z przyznanych środków, a także zapewnienie dostępności postępowania w sprawie przyznawania, wypłaty i rozliczania środków oraz dostępności, kompletności i spójności wzorów wniosków i rozliczenia.

Art. 26h.

Warunkiem przyznania środków, o których mowa w art. 12a ust. 1, art. 13 ust. 1, art. 26 ust. 1, art. 26e ust. 1, art. 26g ust. 1 i art. 32 ust. 1, jest zabezpieczenie ich zwrotu w formie hipoteki, poręczenia, przelewu wierzytelności na zabezpieczenie, weksla z poręczeniem wekslowym (awal), gwarancji bankowej, zastawu na prawach lub rzeczach, blokady rachunku bankowego, blokady rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji przez dłużnika - adekwatnie do zabezpieczanej kwoty oraz sytuacji wnioskodawcy.

Art. 27.

(uchylony)

Rozdział 6

Zakłady pracy chronionej i zakłady aktywności zawodowej

Art. 28.

1.

Pracodawca prowadzący działalność gospodarczą przez okres co najmniej 12 miesięcy, zatrudniający nie mniej niż 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągający wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o których mowa w pkt 1, przez okres co najmniej 6 miesięcy, uzyskuje status pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej, jeżeli:

1)

wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi:

a)

co najmniej 50%, a w tym co najmniej 20% ogółu zatrudnionych stanowią osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, albo

b)

co najmniej 30% niewidomych lub psychicznie chorych, albo upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;

2)

obiekty i pomieszczenia użytkowane przez zakład pracy:

a)

odpowiadają przepisom i zasadom bezpieczeństwa i higieny pracy,

b)

uwzględniają potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie przystosowania stanowisk pracy, pomieszczeń higienicznosanitarnych i ciągów komunikacyjnych oraz spełniają wymagania dostępności do nich,

a także

3)

jest zapewniona doraźna i specjalistyczna opieka medyczna, poradnictwo i usługi rehabilitacyjne;

4)

wystąpi z wnioskiem o przyznanie statusu pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej.

1a.

Spółdzielnia socjalna, powstała w wyniku przekształcenia spółdzielni inwalidów lub spółdzielni niewidomych mającej status pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej, uzyskuje status pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej, jeżeli wystąpi z wnioskiem o nadanie takiego statusu w terminie 3 miesięcy od daty wpisu tej spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego.

2.

Okoliczności, o których mowa w ust. 1 pkt 2, stwierdza na wniosek pracodawcy Państwowa Inspekcja Pracy, z wyjątkiem okoliczności, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b w stosunku do osób zatrudnionych w dozorze i ochronie mienia.

2a⁴¹⁾Dodany przez art. 6 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 2; wszedł w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r..

Pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia doraźnej opieki medycznej pod adresem zamieszkania lub pobytu osoby niepełnosprawnej wykonującej tam pracę nakładczą lub zdalną - w wymiarze nieprzekraczającym łącznie 10 dni roboczych w miesiącu.

2b⁴¹⁾Dodany przez art. 6 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 2; wszedł w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r..

Jeżeli pracownik lub wykonawca pracy nakładczej, o którym mowa w ust. 3, są zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy, wymiar określony w ust. 2a ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

3.

Do pracowników, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zalicza się, z zastrzeżeniem ust. 4-6, także osoby niepełnosprawne wykonujące pracę nakładczą, jeżeli ich wynagrodzenie zostało ustalone co najmniej w wysokości:

1)

najniższego wynagrodzenia - w stosunku do wykonawców, dla których praca nakładcza stanowi jedyne źródło utrzymania;

2)

połowy najniższego wynagrodzenia - w stosunku do pozostałych wykonawców.

4.

Wymiar czasu pracy zatrudnionych, o których mowa w ust. 3, ustala się jako iloraz wysokości ustalonego wynagrodzenia i najniższego wynagrodzenia.

5.

Maksymalny wymiar czasu pracy ustalony na podstawie ust. 4 nie może przekraczać jednego etatu.

6.

Przepis art. 21 ust. 5 stosuje się odpowiednio.

wpłaty w wysokości 30% tych środków na Fundusz

- w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło ujawnienie wydatkowania zakładowego funduszu aktywności niezgodnie z przepisami lub niedotrzymania terminu do przekazania środków zakładowego funduszu aktywności na wyodrębniony rachunek bankowy.

3a².

do dnia 20 sierpnia - za pierwsze półrocze;

2)

do dnia 20 lutego - za drugie półrocze.

7.

Na wniosek Pełnomocnika wojewoda jest obowiązany udzielić informacji dotyczących wydanych decyzji, o których mowa w ust. 1-3, w zakresie i terminie wskazanym we wniosku. Termin ten nie może być krótszy niż 30 dni od dnia doręczenia wniosku.

8.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, wzór informacji, o których mowa w ust. 6, oraz sposób ich przekazywania, mając na względzie zapewnienie sprawnego i terminowego przekazywania tych informacji.

zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych - w wysokości 90%.

2)

(uchylony)

4.

Prowadzący zakład aktywności zawodowej przekazuje środki uzyskane z tytułu zwolnień, o których mowa w ust. 1, oraz wpływy z dochodu związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej na zakładowy fundusz aktywności.

5.

Wykaz opłat o charakterze sankcyjnym, o których mowa w ust. 1 pkt 2, określi, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego, uwzględniając charakter opłat podlegających wyłączeniu.

Art. 32.

1.

Pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej lub będący przedsiębiorstwem społecznym może otrzymać, na wniosek, ze środków Funduszu:

1)

dofinansowanie w wysokości do 50% oprocentowania zaciągniętych kredytów bankowych i w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, pod warunkiem wykorzystania tych kredytów na cele związane z rehabilitacją zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych;

2)

zwrot kosztów:

a)

budowy lub przebudowy związanej z modernizacją obiektów i pomieszczeń zakładu,

b)

transportowych,

c)

administracyjnych.

2.

Zwrot kosztów, o których mowa w ust. 1 pkt 2:

1)

dotyczy wyłącznie dodatkowych kosztów wnioskodawcy wynikających z zatrudnienia osób niepełnosprawnych;

2)

może być przyznany wnioskodawcy, u którego wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 50%.

3.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki udzielania dofinansowania i zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 1, tryb postępowania w tych sprawach, w tym terminy składania oraz rozpatrywania wniosków, sposób i tryb sporządzania informacji o wykorzystaniu środków, mając na względzie zapewnienie sprawności udzielanej pomocy, zgodności z warunkami dopuszczalności pomocy publicznej, określonymi w przepisach prawa Unii Europejskiej, zapewnienie jednolitych warunków niezbędnych do prawidłowego przekazywania dokumentów oraz określenie zakresu danych niezbędnych do udzielenia pomocy, a także racjonalne gospodarowanie środkami Funduszu.

Art. 32a.

Fundusz udziela pomocy, o której mowa w art. 32 ust. 1, na podstawie umowy zawartej z pracodawcą prowadzącym zakład pracy chronionej lub będącym przedsiębiorstwem społecznym.

(uchylony)

7d.

(uchylony)

8.

Przepisu ust. 7 nie stosuje się w przypadku, gdy likwidacja zakładu następuje w związku z przejęciem zakładu przez inny zakład pracy chronionej lub w wyniku połączenia z takim zakładem, a niewykorzystane środki funduszu podlegają przekazaniu w terminie do 3 miesięcy na fundusz rehabilitacji zakładu przejmującego zakład likwidowany.

8a.

W przypadkach określonych w art. 30 w ust. 2a stosuje się ust. 8, z tym że środki funduszu rehabilitacji podlegają:

1)

podziałowi pomiędzy pracodawcę, o którym mowa w art. 30 ust. 2a pkt 1a, oraz pracodawcę dotychczas legitymującego się statusem zakładu pracy chronionej, który pozostał dysponentem tego funduszu - proporcjonalnie do procentowego udziału stanu zatrudnienia przejętych pracowników niepełnosprawnych zakładu pracy chronionej w stanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych pracodawcy dotychczas legitymującego się statusem zakładu pracy chronionej - ustalonego w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, według stanu na dzień podziału lub zbycia zakładu pracy chronionej lub jego części oraz

2)

przekazaniu do Funduszu tytułem wpłaty, o której mowa w art. 33 ust. 7, w kwocie stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą środków funduszu rehabilitacji pracodawcy dotychczas legitymującego się statusem zakładu pracy chronionej według stanu na dzień podziału lub zbycia części lub całości zakładu pracy chronionej a sumą kwot przypadającą poszczególnym pracodawcom na podstawie pkt 1

- w terminie 3 miesięcy od dnia dokonania podziału lub zbycia zakładu pracy chronionej lub jego części.

9.

Dysponentem funduszu rehabilitacji lub zakładowego funduszu aktywności jest pracodawca.

10.

Prowadzący zakład pracy chronionej może udzielać, ze środków funduszu rehabilitacji, pomocy niepracującym osobom niepełnosprawnym byłym pracownikom tego zakładu, na cele związane z rehabilitacją leczniczą i społeczną.

11.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych oraz ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

1)

rodzaje wydatków ze środków funduszu rehabilitacji, w tym w ramach zasady de minimis ,

2)

warunki wykorzystania środków funduszu rehabilitacji,

3)

zakres, warunki i formy udzielania pomocy indywidualnej,

4)

tryb ustalania zakładowego regulaminu wykorzystania tych środków,

5)

warunki tworzenia indywidualnych programów rehabilitacji, w tym skład i zakres działania komisji rehabilitacyjnej tworzącej te programy

- mając na względzie prawidłowe wykorzystanie środków tego funduszu.

Art. 33a.

Przepisy art. 33 stosuje się do pracodawców, o których mowa w art. 33 ust. 7b.

Art. 33b.

10.

Pełnomocnik wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Pełnomocnika, które stanowi wyodrębnioną komórkę organizacyjną w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.

Art. 35.

1.

Do zadań samorządu województwa realizowanych w ramach ustawy należy:

1)

opracowanie i realizacja wojewódzkich programów dotyczących wyrównywania szans osób niepełnosprawnych i przeciwdziałania ich wykluczeniu społecznemu oraz pomocy w realizacji zadań na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych;

2)

(uchylony)

3)

opracowywanie i przedstawianie Pełnomocnikowi informacji o prowadzonej działalności;

4)

(uchylony)

5)

dofinansowanie robót budowlanych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2023 r. poz. 682, z późn. zm.), dotyczących obiektów służących rehabilitacji, w związku z potrzebami osób niepełnosprawnych, z wyjątkiem rozbiórki tych obiektów;

6)

dofinansowanie kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej;

7)

współpraca z organami administracji rządowej oraz powiatami i gminami w realizacji zadań wynikających z ustawy;

8)

współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych;

9)

opiniowanie wniosku o wpis do rejestru, o którym mowa w art. 10d ust. 2.

2.

Sejmik województwa w formie uchwały określa zadania, na które przeznacza środki określone w art. 48 ust. 1 pkt 1.

3.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, zadania samorządu województwa, które mogą być dofinansowane ze środków Funduszu oraz warunki i tryb dofinansowywania robót budowlanych, o których mowa w ust. 1 pkt 5, mając na względzie potrzeby w zakresie realizacji zadań na rzecz osób niepełnosprawnych.

Art. 35a.

1.

Do zadań powiatu należy:

1)

opracowywanie i realizacja, zgodnych z powiatową strategią dotyczącą rozwiązywania problemów społecznych, powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie:

a)

rehabilitacji społecznej,

b)

rehabilitacji zawodowej i zatrudniania,

c)

przestrzegania praw osób niepełnosprawnych;

2)

współpraca z instytucjami administracji rządowej i samorządowej w opracowywaniu i realizacji programów, o których mowa w pkt 1;

3)

udostępnianie na potrzeby Pełnomocnika i samorządu województwa oraz przekazywanie właściwemu wojewodzie uchwalonych przez radę powiatu programów, o których mowa w pkt 1, oraz rocznej informacji z ich realizacji;

4)

podejmowanie działań zmierzających do ograniczania skutków niepełnosprawności;

5)

opracowywanie i przedstawianie planów zadań i informacji z prowadzonej działalności oraz ich udostępnianie na potrzeby samorządu województwa;

6)

współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej tych osób;

6a)

finansowanie z Funduszu wydatków na instrumenty lub usługi rynku pracy określone w ustawie o promocji, w odniesieniu do osób niepełnosprawnych zarejestrowanych jako poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu;

7)

dofinansowanie:

a)

uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych,

b)

sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych,

c)

zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów,

d)

likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych,

e)

rehabilitacji dzieci i młodzieży,

f)

usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika,

g)

zmiany samodzielnego lokalu mieszkalnego, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2021 r. poz. 1048 oraz z 2023 r. poz. 1688), dotychczas zajmowanego przez osobę niepełnosprawną, w sytuacji braku możliwości zastosowania w tym lokalu lub w budynku racjonalnych usprawnień, o których mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, odpowiednich do rodzaju niepełnosprawności lub jeżeli ich zastosowanie byłoby nieracjonalne ekonomicznie;

8)

dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej;

9)

pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, ich szkolenie oraz przekwalifikowanie;

9a)

przyznawanie środków, o których mowa w art. 12a ust. 1 i art. 26g ust. 1;

9b)

realizacja zadań, o których mowa w art. 26, art. 26d i art. 26e;

9c)

zlecanie zadań zgodnie z art. 36;

10)

kierowanie osób niepełnosprawnych, które wymagają specjalistycznego programu szkolenia oraz rehabilitacji leczniczej i społecznej, do specjalistycznego ośrodka szkoleniowo-rehabilitacyjnego lub innej placówki szkoleniowej;

11)

współpraca z organami rentowymi w zakresie wynikającym z odrębnych przepisów;

12)

doradztwo organizacyjno-prawne i ekonomiczne w zakresie działalności gospodarczej lub rolniczej podejmowanej przez osoby niepełnosprawne;

13)

współpraca z właściwym terenowo inspektorem pracy w zakresie oceny i kontroli miejsc pracy osób niepełnosprawnych.

2.

Zadania, o których mowa w ust. 1:

1)

w pkt 1 lit. a i c, pkt 6 oraz w pkt 9c w części dotyczącej rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych, a także w pkt 4, 5, 7 i 8 - są realizowane przez powiatowe centra pomocy rodzinie;

2)

w pkt 1 lit. b i c, pkt 6 oraz w pkt 9c w części dotyczącej rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, a także w pkt 9-9b oraz 10-13 - są realizowane przez powiatowe urzędy pracy.

3.

Rada powiatu w formie uchwały określa zadania, na które przeznacza środki określone w art. 48 ust. 1 pkt 1.

4.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje zadań, o których mowa w ust. 1, które mogą być finansowane ze środków Funduszu, uwzględniając w szczególności wymagania, jakie powinny spełniać podmioty ubiegające się o dofinansowanie tych zadań, a także tryb postępowania i zasady ich dofinansowania ze środków Funduszu.

Art. 35b.

(uchylony)

Art. 35c.

1.

Zarządy województw i zarządy powiatów przedstawiają Prezesowi Zarządu Funduszu sprawozdania rzeczowo-finansowe o zadaniach zrealizowanych z otrzymanych z Funduszu środków.

2.

(uchylony)

Art. 36.

1.

Zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych mogą być realizowane na zlecenie Funduszu przez fundacje oraz organizacje pozarządowe.

2.

Zadania, o których mowa w ust. 1, mogą być realizowane ze środków Funduszu przez fundacje i organizacje pozarządowe również na zlecenie samorządu województwa lub powiatu.

3.

Do zlecania zadań, o którym mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

4.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, które mogą być zlecane fundacjom oraz organizacjom pozarządowym, mając na względzie zapewnienie realizacji potrzeb osób niepełnosprawnych.

Rozdział 8

Szkolenie osób niepełnosprawnych

Art. 37.

Szkolenie osób niepełnosprawnych odbywa się w formach pozaszkolnych w celu nauki zawodu, przekwalifikowania lub podwyższenia kwalifikacji.

Art. 38.

1.

Kierownik powiatowego urzędu pracy inicjuje i organizuje szkolenie dla bezrobotnych osób niepełnosprawnych lub innych osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu, a zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy, w celu zwiększenia ich szans na uzyskanie zatrudnienia, podwyższenia dotychczasowych kwalifikacji zawodowych lub zwiększenia aktywności zawodowej, a w szczególności w razie:

1)

braku kwalifikacji zawodowych;

2)

konieczności zmiany kwalifikacji w związku z brakiem propozycji odpowiedniego zatrudnienia;

3)

utraty zdolności do pracy w dotychczas wykonywanym zawodzie.

2.

Szkoleniem, o którym mowa w ust. 1, mogą być objęte również osoby niepełnosprawne będące w okresie wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników.

Art. 38a.

(uchylony)

Art. 39.

1.

Szkolenie osób niepełnosprawnych może odbywać się:

1)

w placówkach szkolących;

2)

w specjalistycznych ośrodkach szkoleniowo-rehabilitacyjnych, zwanych dalej „specjalistycznymi ośrodkami”, zapewniających warunki realizacji zadań określonych w ust. 3.

2.

Specjalistyczne ośrodki są tworzone i likwidowane przez marszałka województwa w porozumieniu z Pełnomocnikiem. Samorząd województwa może zlecać innym podmiotom zadania, o których mowa w ust. 3.

3.

Do zadań specjalistycznego ośrodka należy:

1)

prowadzenie szkolenia osób, które z powodu niepełnosprawności mają utrudniony lub uniemożliwiony dostęp do korzystania ze szkolenia w innych placówkach;

2)

określanie psychofizycznej sprawności danej osoby w stosunku do wymagań różnych zawodów;

3)

określanie, przez zastosowanie odpowiednich testów sprawności i prób praktycznych, uzdolnienia i możliwości rozwoju zdolności danej osoby;

4)

zapewnienie uczestnikom szkolenia zakwaterowania, wyżywienia, pomocy dydaktycznej oraz opieki medycznej i usług rehabilitacyjnych.

4.

Koszty utworzenia, działalności oraz realizacji zadań specjalistycznego ośrodka powinny być pokrywane ze środków Funduszu.

5.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, sposób tworzenia, działania i finansowania specjalistycznych ośrodków, a także zlecania zadań, o których mowa w ust. 3, oraz tryb sprawowania nadzoru nad ich działalnością.

Art. 40.

1.

Kierownik powiatowego urzędu pracy kieruje osobę niepełnosprawną, o której mowa w art. 38, na szkolenie:

1)

z własnej inicjatywy lub na podstawie orzeczenia właściwego organu;

2)

wskazane przez tę osobę, jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że szkolenie to zapewni uzyskanie pracy i spełniony jest przynajmniej jeden z warunków wymienionych w art. 38; koszt tego szkolenia nie może przekroczyć dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.

2.

Koszty szkolenia obejmują w szczególności:

1)

uprzednio uzgodnioną należność przysługującą jednostce szkolącej;

2)

koszt ubezpieczenia od nieszczęśliwych wypadków;

3)

koszt zakwaterowania i wyżywienia w części albo w całości;

4)

koszt przejazdu na szkolenie, w tym koszt przejazdu przewodnika lub opiekuna osoby zaliczonej do znacznego stopnia niepełnosprawności;

Do zakresu działania Rady należy:

1)

przedstawianie Pełnomocnikowi:

a)

propozycji przedsięwzięć zmierzających do integracji osób niepełnosprawnych,

b)

propozycji rozwiązań w zakresie zaspokajania potrzeb osób niepełnosprawnych, wynikających z niepełnosprawności,

c)

opinii do dokumentów przedkładanych Radzie przez Pełnomocnika, w tym do projektów:

-

aktów prawnych mających lub mogących mieć wpływ na sytuację osób niepełnosprawnych, planów finansowych oraz sprawozdań Funduszu,
-

rządowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych oraz informacji o ich realizacji,

d)

rocznych informacji o działalności Rady,

e)

opinii w sprawach standardów dotyczących realizacji zadań określonych w ustawie;

2)

sygnalizowanie odpowiednim organom potrzeby wydania lub zmiany przepisów dotyczących sytuacji osób niepełnosprawnych.

4.

Termin wyrażenia przez Radę opinii wynosi 30 dni od dnia doręczenia dokumentów, o których mowa w ust. 3 pkt 1 lit. c. W uzasadnionych przypadkach, na wniosek Pełnomocnika, termin ten może ulec skróceniu.

5.

Kadencja Rady trwa 4 lata.

6.

Wybrany członek Rady, będący przedstawicielem organizacji pozarządowych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 lit. c, może pełnić funkcję członka Rady nie dłużej niż przez dwie kadencje Rady.

w przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności na trzech kolejnych posiedzeniach Rady.

5.

Posiedzenia Rady są zwoływane przez Pełnomocnika.

Art. 44.

1.

Wydatki związane z obsługą Rady są finansowane ze środków urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.

2.

Pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy w celu wzięcia udziału w posiedzeniach Rady. Za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalonego według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Koszty wynagrodzenia ponoszone przez pracodawcę są refundowane ze środków urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.

2a.

Członkom Rady przysługuje zwrot kosztów podróży, na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 77⁵§ 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, ze środków urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.

3.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, tryb powoływania członków Rady, organizację i tryb działania Rady oraz zasady uczestnictwa w jej pracach przedstawicieli organów administracji publicznej, organizacji pozarządowych niereprezentowanych w Radzie i przedstawicieli wojewódzkich oraz powiatowych rad, uwzględniając potrzebę zapewnienia reprezentatywności grup osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności i terminy zgłaszania kandydatów na członków Rady, mając na względzie zapewnienie sprawnego funkcjonowania Rady i wypełniania przez nią obowiązków wynikających z ustawy.

Art. 44a.

1.

Przy marszałkach województw tworzy się wojewódzkie społeczne rady do spraw osób niepełnosprawnych, zwane dalej „wojewódzkimi radami”, będące organami opiniodawczo-doradczymi.

2.

Do zakresu działania wojewódzkich rad należy:

1)

inspirowanie przedsięwzięć zmierzających do:

a)

integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych,

b)

realizacji praw osób niepełnosprawnych;

2)

opiniowanie projektów wojewódzkich programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych;

3)

ocena realizacji programów;

4)

opiniowanie projektów uchwał i programów przyjmowanych przez sejmik województwa pod kątem ich skutków dla osób niepełnosprawnych.

Art. 44b.

1.

Przy starostach tworzy się powiatowe społeczne rady do spraw osób niepełnosprawnych, zwane dalej „powiatowymi radami”, będące organami opiniodawczo-doradczymi.

2.

Do zakresu działania powiatowych rad należy:

1)

inspirowanie przedsięwzięć zmierzających do:

a)

integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych,

b)

realizacji praw osób niepełnosprawnych;

2)

opiniowanie projektów powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych;

3)

ocena realizacji programów;

4)

opiniowanie projektów uchwał i programów przyjmowanych przez radę powiatu pod kątem ich skutków dla osób niepełnosprawnych.

Art. 44c.

1.

Wojewódzkie rady składają się z 7 osób powoływanych spośród przedstawicieli działających na terenie województwa organizacji pozarządowych, fundacji oraz przedstawicieli wojewody i jednostek samorządu terytorialnego (powiatów i gmin).

2.

Powiatowe rady składają się z 5 osób, powoływanych spośród przedstawicieli działających na terenie danego powiatu organizacji pozarządowych, fundacji oraz przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego (powiatów i gmin).

3.

Członków wojewódzkich rad powołuje i odwołuje marszałek województwa, a członków powiatowych rad - starosta, spośród kandydatów zgłoszonych przez organizacje i organy, o których mowa odpowiednio w ust. 1 i 2.

4.

Rady, o których mowa w ust. 1 i 2, wybierają przewodniczącego spośród swoich członków.

5.

Członek rady może zostać odwołany:

1)

na swój wniosek;

2)

na wniosek organizacji lub organu, które zgłosiły jego kandydaturę;

3)

na wniosek marszałka lub starosty, po zasięgnięciu opinii organizacji lub organu, które zgłosiły jego kandydaturę.

6.

Kadencja rad trwa 4 lata.

7.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, organizację oraz tryb działania wojewódzkich i powiatowych rad, w tym sposób powoływania i odwoływania członków rad oraz częstotliwość posiedzeń, mając na względzie zapewnienie właściwego wykonywania zadań przez te rady.

8.

Pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy w celu wzięcia udziału w posiedzeniach rady. Za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalonego według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

9.

Na wniosek członków rady zamieszkałych poza miejscem obrad rady mogą być finansowane, odpowiednio z budżetu samorządu województwa i powiatu, koszty przejazdów na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 77⁵§ 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy i koszty ekspertyz związanych z realizacją zadań rady wojewódzkiej i powiatowej.

Art. 44d.

1.

Rada może:

1)

powoływać ekspertów;

2)

zapraszać do uczestnictwa w jej posiedzeniach przedstawicieli organów administracji publicznej i organizacji pozarządowych niereprezentowanych w Radzie, a także przedstawicieli wojewódzkich oraz powiatowych rad;

3)

zlecać przeprowadzanie badań i opracowywanie ekspertyz związanych z realizacją jej zadań, po uzyskaniu zgody Pełnomocnika.

2.

Przepisy dotyczące zwrotu kosztów podróży, o których mowa w art. 44 ust. 2a, stosuje się odpowiednio do ekspertów, przedstawicieli organizacji pozarządowych niereprezentowanych w Radzie, a także przedstawicieli wojewódzkich oraz powiatowych rad.

Rozdział 10

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

Art. 45.

1.

Fundusz jest państwowym funduszem celowym, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, z zastrzeżeniem ust. 2a.

2.

Fundusz posiada osobowość prawną.

2a.

Do Funduszu nie stosuje się przepisów art. 29 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

3.

Fundusz stosuje zasady rachunkowości określone dla podmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120, 295 i 1598).

3a.

Przy rozpatrywaniu i rozstrzyganiu spraw przez Fundusz, w zakresie nieuregulowanym w odrębnych przepisach, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

4.

Nadzór nad Funduszem sprawuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, który na wniosek Prezesa Zarządu Funduszu, po uzyskaniu pozytywnej opinii Pełnomocnika, zatwierdza statut określający organizację, szczegółowe zasady i tryb działania Funduszu, w tym jego organów.

Art. 46.

Przychodami Funduszu są:

1)

wpłaty pracodawców, o których mowa w art. 21 ust. 1, art. 23 oraz art. 31 ust. 3 pkt 1;

2)

dotacje z budżetu państwa oraz inne dotacje i subwencje;

3)

spadki, zapisy i darowizny;

4)

dobrowolne wpłaty pracodawców;

5)

dochody z oprocentowania pożyczek oraz wolnych środków przekazanych w zarządzanie zgodnie z przepisami o finansach publicznych;

6)

dochody z działalności gospodarczej;

7)

wpłaty, o których mowa w art. 12a ust. 2, art. 26 ust. 7, art. 26e ust. 6, art. 26g ust. 3, spłaty pożyczek udzielonych z Funduszu na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej, wraz z oprocentowaniem, oraz zwroty środków pobranych przez pracodawców z Funduszu na szkolenie osoby niepełnosprawnej, która z przyczyn dotyczących pracodawcy nie będzie zatrudniona zgodnie z kierunkiem szkolenia lub będzie zatrudniona przez okres krótszy niż 24 miesiące, wraz z odsetkami, a także zwroty środków pobranych przez pracodawców z Funduszu na pokrycie 60% wynagrodzenia osoby niepełnosprawnej przed opodatkowaniem podatkiem dochodowym oraz 60% jej obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne od tego wynagrodzenia, która z przyczyn dotyczących pracodawcy będzie zatrudniona przez okres krótszy niż 12 miesięcy, wraz z odsetkami;

8)

dywidendy;

8a)

odsetki od środków, o których mowa w art. 48 ust. 1;

9)

inne wpłaty.

Art. 46a.

1.

Fundusz otrzymuje dotacje celowe z budżetu państwa:

1⁴⁶⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 38; wszedł w życie z mocą od dnia 1 stycznia 2023 r.)

na zadanie, o którym mowa w art. 26a - w wysokości 30% środków zaplanowanych na realizację tego zadania na dany rok;

1a)

(uchylony)

1b)

na zadanie, o którym mowa w art. 33b, w kwocie nie większej niż 150 mln zł corocznie;

2)

na zadanie, o którym mowa w art. 47 ust. 2 - w wysokości 50% utraconych dochodów gmin z tytułu zastosowania zwolnień ustawowych, o których mowa w art. 31 ust. 1 pkt 1.

2.

Kwoty dotacji, o których mowa w ust. 1, ustala się i rozlicza zgodnie z zasadami przyjętymi w budżecie państwa.

3.

Dotacje, o których mowa w ust. 1, są przekazywane na zasadach określonych w odrębnych przepisach przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, w sposób umożliwiający pełne i terminowe wykonywanie zadania.

(uchylony)

5.

Darowizna dokonywana ze środków Funduszu na rzecz osoby niepełnosprawnej w celach wynikających z ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

6.

(uchylony)

7.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady obliczania i tryb przekazywania gminom dotacji celowej, o której mowa w ust. 2, z uwzględnieniem wniosków gmin, zawierających dane o rocznych skutkach zastosowania zwolnień, o których mowa w art. 31 ust. 1 pkt 1, mając na względzie zrekompensowanie gminom utraconych dochodów.

3.

Algorytm, o którym mowa w ust. 1, powinien uwzględniać w szczególności liczbę mieszkańców, liczbę osób niepełnosprawnych i liczbę uczestników funkcjonujących warsztatów terapii zajęciowej w powiecie oraz kwotę przewidzianą w planie finansowym Funduszu na dany rok na realizację przez samorządy zadań, kwotę zobowiązań finansowanych ze środków Funduszu z tytułu realizacji umów zawartych do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok, dla którego jest obliczana wysokość środków.

4.

Od decyzji Prezesa Zarządu Funduszu, o której mowa w art. 49e ust. 1, dotyczącej środków Funduszu przekazywanych podmiotom, o których mowa w ust. 1, przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do Prezesa Zarządu Funduszu.

Art. 48¹.

Samorządy wojewódzkie i powiatowe mogą otrzymać środki z Funduszu Solidarnościowego, na zasadach określonych w ustawie z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 647, 1407 i 1429), na finansowanie zadań, o których mowa w art. 35 i art. 35a.

Art. 48a.

1.

Środki Funduszu nie mogą zostać przeznaczone na realizację celów, zadań i wydatków w części w jakiej zostały sfinansowane w ramach pomocy udzielonej z innych środków publicznych.

2.

Środki Funduszu przyznane pracodawcy wykonującemu działalność gospodarczą na podstawie art. 26, art. 26a, art. 26d i art. 32 ust. 1 pkt 2 stanowią pomoc na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych w rozumieniu rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1).

3.

Pomoc ze środków Funduszu nie może zostać udzielona lub wypłacona pracodawcy wykonującemu działalność gospodarczą:

1)

znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej według kryteriów określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej dotyczących udzielania pomocy publicznej;

2)

na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z wcześniejszych decyzji Komisji Europejskiej, uznających pomoc za niezgodną z prawem oraz ze wspólnym rynkiem;

3)

jeżeli udzielenie pomocy w formie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia skutkowałoby przekroczeniem kwoty 10 mln euro rocznej pomocy na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych u tego pracodawcy.

Art. 48b.

Prezes Zarządu Funduszu może dokonać przesunięć przewidzianych w planie finansowym Funduszu kwot na finansowanie poszczególnych zadań oraz finansowanie nowych nieprzewidzianych w planie finansowym zadań w przypadku wprowadzenia ich ustawą, po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Art. 49.

1.

Do wpłat, o których mowa w art. 21 ust. 1, art. 22b, art. 23, art. 29 ust. 3a¹, 3b, 3c i 3g, art. 31 ust. 3 pkt 1 lit. a, art. 33 ust. 4a, 4a¹, 4c, 7 i 7a oraz art. 33b ust. 8, a także wpłat, o których mowa w art. 38 ust. 2 pkt 1 lit. a tiret pierwsze ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 5a-5d oraz art. 49a i art. 49b, przepisy Ordynacji podatkowej, z tym że uprawnienia organów podatkowych określone w tej ustawie przysługują Prezesowi Zarządu Funduszu.

2.

Pracodawcy dokonują wpłat, o których mowa w ust. 1, w terminie do dnia 20 następnego miesiąca po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności powodujące powstanie obowiązku wpłat, składając równocześnie Zarządowi Funduszu deklaracje miesięczne i roczne poprzez teletransmisje danych w formie dokumentu elektronicznego według wzoru ustalonego, w drodze rozporządzenia, przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.

3.

Do egzekucji wpłat, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z tym że tytuł wykonawczy wystawia Prezes Zarządu Funduszu.

4.

Od decyzji Prezesa Zarządu Funduszu dotyczących wpłat, o których mowa w ust. 1, pracodawcy przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.

5.

(uchylony)

5a.

Zaległości z tytułu wpłat, odsetki za zwłokę lub opłata prolongacyjna mogą być umarzane w całości lub w części decyzją Prezesa Zarządu Funduszu wyłącznie w przypadku ich całkowitej nieściągalności.

5b.

Całkowita nieściągalność, o której mowa w ust. 5a, zachodzi w przypadkach określonych w art. 67d Ordynacji podatkowej.

5c.

Prezes Zarządu Funduszu, w drodze decyzji, na wniosek pracodawcy, w przypadku uzasadnionym ważnym interesem pracodawcy lub interesem publicznym może:

1)

odroczyć termin płatności należności lub rozłożyć ich zapłatę na raty,

2)

odroczyć termin płatności zaległości z tytułu wpłat, odsetek za zwłokę lub rozłożyć ich zapłatę na raty

- uwzględniając możliwości płatnicze pracodawcy oraz stan finansów Funduszu.

5d.

W przypadku wydania decyzji, o której mowa w ust. 5c, naliczana jest opłata prolongacyjna, na zasadach określonych w Ordynacji podatkowej.

6.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw łączności, może, w drodze rozporządzenia, określić wzór formularza wpłaty gotówkowej oraz polecenia przelewu, mając na względzie ustalenie tożsamości wpłacającego oraz tytuł zobowiązania.

Art. 49a.

1.

Prezes Zarządu Funduszu ma prawo występowania z wnioskiem o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości dłużnika zalegającego z opłatą z tytułu wpłat, o których mowa w art. 49 ust. 1.

2.

Wystawione przez Prezesa Zarządu Funduszu dokumenty stwierdzające istnienie należności z tytułu wpłat, o których mowa w art. 49 ust. 1, oraz ich wysokość są podstawą wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości stanowiącej własność zobowiązanego. Jeżeli nieruchomość nie posiada księgi wieczystej, zabezpieczenie jest dokonywane przez złożenie tych dokumentów do zbioru dokumentów.

3.

Należności z tytułu wpłat, o których mowa w art. 49 ust. 1, są zabezpieczane hipoteką przymusową na wszystkich nieruchomościach dłużnika. Podstawą ustanowienia hipoteki jest doręczona decyzja określająca wysokość należności z tytułu wpłat, o których mowa w art. 49 ust. 1.

4.

Do hipoteki, o której mowa w ust. 3, stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące hipoteki przymusowej.

Art. 49b.

1.

Należności z tytułu wpłat, o których mowa w art. 49 ust. 1, są zabezpieczane ustawowym prawem zastawu na ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika.

2.

Do zastawu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące zastawów skarbowych.

3.

Zastaw, o którym mowa w ust. 1, wpisuje się do Rejestru Zastawów Skarbowych prowadzonego na podstawie art. 43 Ordynacji podatkowej.

4.

(uchylony)

5.

Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję w sprawie wykreślenia zastawu, o którym mowa w ust. 1, z Rejestru Zastawów Skarbowych, zgodnie z art. 46h § 1 Ordynacji podatkowej.

6.

Od decyzji Prezesa Funduszu, o której mowa w ust. 5, przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.

Art. 49c.

Fundusz jest uprawniony do nieodpłatnego korzystania z danych zgromadzonych:

1)

w Centralnym Rejestrze Podmiotów - Krajowej Ewidencji Podatników;

2)

w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON) prowadzonym przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego;

3)

przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych;

4)

w Centralnej Bazie RCIPESEL.

Art. 49d.

1.

Prezes Zarządu Funduszu jest obowiązany składać Pełnomocnikowi półroczne informacje o pracodawcach zwolnionych z wpłat na Fundusz lub zobowiązanych do tych wpłat, w terminach:

1)

do dnia 15 sierpnia - za pierwsze półrocze;

2)

do dnia 15 lutego - za drugie półrocze roku poprzedniego.

2.

Prezes Zarządu Funduszu jest obowiązany udzielać, na wniosek Pełnomocnika, informacji o pracodawcach obowiązanych do składania informacji, o których mowa w art. 21 ust. 2f, lub deklaracji, o których mowa w art. 49 ust. 2, w zakresie i terminie wskazanym we wniosku. Termin ten nie może być krótszy niż 30 dni od dnia doręczenia wniosku.

3.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, wzory informacji, o których mowa w ust. 1, oraz sposób ich przekazywania, mając na względzie zapewnienie prawidłowego przepływu informacji.

Art. 49e.

1.

Środki Funduszu podlegają zwrotowi w kwocie wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, pobranej w nadmiernej wysokości lub ustalonej w wyniku kontroli w zakresie stwierdzonych nieprawidłowości, określonej w drodze decyzji nakazującej zwrot wypłaconych środków wraz z odsetkami naliczonymi od tej kwoty, od dnia jej otrzymania, w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych.

1a.

Od decyzji Prezesa Zarządu Funduszu, o której mowa w ust. 1, przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do Prezesa Zarządu Funduszu.

2.

Zwrotu, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wezwania do zapłaty lub ujawnienia okoliczności powodujących obowiązek zwrotu.

3.

Jeżeli środki Funduszu zostały wypłacone w wysokości niższej od należnej, kwotę stanowiącą różnicę między kwotą należną a kwotą wypłaconą, wypłaca się wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych w terminie 3 miesięcy od dnia przedłożenia żądania wypłaty tej kwoty lub ujawnienia okoliczności powodujących obowiązek jej wypłacenia.

4.

Odsetek nie nalicza się w przypadku gdy wystąpienie okoliczności powodujących obowiązek zwrotu lub wypłaty środków było niezależne od zobowiązanego do zapłaty.

4a.

Odsetek, o których mowa w ust. 1, nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 1640) za traktowanie przesyłki listowej jako poleconej.

5.

Zwrotowi nie podlegają należności umorzone w trybie, o którym mowa w art. 49f ust. 1 pkt 1, chyba że w wyniku kontroli stwierdzono niezgodne z prawem ich umorzenie.

Art. 49f.

1.

Na wniosek dłużnika lub strony umowy, której przedmiot obejmuje dokonanie wydatków ze środków Funduszu, organy i podmioty powołane do zawierania takich umów mogą:

1)

umorzyć w części lub w całości należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, w drodze decyzji, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, lub

2)

rozłożyć na raty spłatę tych należności lub odroczyć termin ich płatności, w drodze umowy

- w przypadku uzasadnionym ważnym interesem dłużnika, interesem publicznym, względami gospodarczymi lub społecznymi, lub innymi przyczynami zasługującymi na uwzględnienie, w szczególności w razie całkowitej nieściągalności w rozumieniu art. 49 ust. 5b.

2.

W przypadku umarzania należności wynikających z umów określonych w ust. 1, do których zawierania został powołany Fundusz decyzję w sprawie umorzenia wydaje Prezes Zarządu Funduszu.

3.

W przypadku umarzania należności wynikających z umów określonych w ust. 1, do których zawierania został powołany dyrektor powiatowego urzędu pracy, lub kierownik jednostki organizacyjnej powiatu, decyzję w sprawie umorzenia wydaje starosta.

3a.

Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do należności pieniężnych dotyczących zwrotu środków przyznanych osobie niepełnosprawnej wykonującej działalność gospodarczą lub niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika na podstawie art. 25a.

3b.

Przepis ust. 1 pkt 1 stosuje się odpowiednio do odsetek od nienależnie pobranych kwot na podstawie art. 26a, pod warunkiem spłaty kwoty głównej należności nie później niż w terminie określonym w art. 49e ust. 2.

3c.

Przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio do należności pieniężnych dotyczących zwrotu dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych przyznanego na podstawie art. 26a.

3d.

Rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnych, o których mowa w ust. 3c, lub odroczenie terminu ich płatności może nastąpić jednokrotnie. Całkowity okres spłaty należności nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia zawarcia umowy, o której mowa w ust. 1 pkt 2.

3e.

Od należności pieniężnych, które rozłożono na raty lub odroczono termin ich płatności, nie nalicza się odsetek za zwłokę począwszy od następnego dnia po dniu wpływu wniosku, o którym mowa w ust. 1.

3f.

W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2, ustala się opłatę równą sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8% ani od stopy oprocentowania kredytu, który dłużnik mógłby uzyskać na zasadach rynkowych.

3g.

W razie uchybienia któremukolwiek z terminów zapłaty należności określonych w umowie ulega ona rozwiązaniu, a należność staje się natychmiast wymagalna wraz z odsetkami naliczonymi w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych.

3h.

Przepisów art. 25c ust. 6 oraz art. 26a ust. 8 nie stosuje się w okresie obowiązywania umów, o których mowa w ust. 1 pkt 2, nie dłużej jednak niż do dnia poprzedzającego dzień powstania dalszych zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu przekraczających ogółem kwotę 100 zł.

4.

Przepisy art. 67b i art. 67d § 1 i 2 Ordynacji podatkowej stosuje się odpowiednio.

Art. 49g.

Od decyzji Prezesa Zarządu Funduszu wydanych na podstawie art. 49f przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do Prezesa Zarządu Funduszu.

Art. 50.

1.

Organami Funduszu są Rada Nadzorcza i Zarząd.

2.

Rada Nadzorcza składa się z:

1)

Prezesa Rady Nadzorczej, którym jest Pełnomocnik;

1a)

przedstawiciela ministra właściwego do spraw finansów publicznych;

1b)

przedstawiciela ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego;

2)

przedstawicieli organizacji pozarządowych, w tym:

a)

po jednym przedstawicielu każdej organizacji pracodawców, reprezentatywnej w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego,

b)

po jednym przedstawicielu każdej organizacji związkowej, reprezentatywnej w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego,

c)

dwóch przedstawicieli innych niż wymienione w lit. a i b organizacji pozarządowych.

2a.

3.

Członków Rady Nadzorczej powołuje na wniosek Pełnomocnika, a w przypadku przedstawicieli, o których mowa w ust. 2 pkt 2, na wniosek uprawnionych organizacji, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.

4.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego może odwołać członka Rady Nadzorczej przed upływem kadencji:

1)

na jego wniosek;

2)

na wniosek reprezentowanego podmiotu;

3)

na wniosek Pełnomocnika, zaopiniowany przez reprezentowany podmiot.

5.

Kadencja Rady Nadzorczej trwa 2 lata.

6.

Do zadań Rady Nadzorczej należy w szczególności:

1)

zatwierdzanie planów działalności i projektu planu finansowego Funduszu;

2)

opiniowanie kryteriów wyboru przedsięwzięć finansowanych ze środków Funduszu, zgodnie z kierunkowymi założeniami polityki zatrudniania, rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, określonymi przez Pełnomocnika;

3)

zatwierdzanie wniosków Zarządu w sprawach zaciągania przez Fundusz pożyczek;

4)

(uchylony)

5)

opiniowanie wniosków w sprawie powołania i odwołania każdego z zastępców Prezesa Zarządu;

6)

dokonywanie kontroli i oceny działalności Zarządu;

7)

zatwierdzanie rocznych sprawozdań Funduszu;

8)

składanie ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego, w terminie do dnia 20 marca każdego roku, sprawozdań z działalności Funduszu.

7.

Obsługę Rady Nadzorczej sprawuje Biuro Funduszu.

8.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb powoływania oraz odwoływania członków Rady Nadzorczej, a także szczegółowe zasady działania Rady Nadzorczej i szkolenia jej członków oraz wysokość ich wynagrodzenia za udział w posiedzeniach Rady.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, tryb i zasady sprawowania przez Fundusz kontroli, o której mowa w ust. 3 pkt 6.

4.

Zarząd udostępnia Radzie Nadzorczej, na jej żądanie, dokumenty i materiały dotyczące działalności Funduszu.

5.

Obsługę Zarządu sprawuje Biuro Funduszu.

Art. 51a.

1.

(uchylony)

Art. 52.

1.

Zarząd Funduszu może tworzyć i znosić oddziały Funduszu oraz określa zakres i obszar ich działania.

2.

Dyrektora oddziału powołuje i odwołuje Prezes Zarządu.

Art. 53.

1.

Prezes Zarządu reprezentuje Fundusz na zewnątrz.

2.

Prezes może powoływać pełnomocników Zarządu, ustalając granice ich umocowania.

3.

Do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych Funduszu są upoważnieni:

1)

Prezes lub każdy z jego zastępców samodzielnie;

2)

dwaj pełnomocnicy działający łącznie.

4.

Prezes wykonuje za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w stosunku do pracowników Funduszu.

Art. 53a.

1.

Nabór kandydatów do zatrudnienia na wolne stanowiska pracy w biurze Funduszu jest otwarty i konkurencyjny.

2.

Ogłoszenie o naborze zamieszcza się w Biuletynie Informacji Publicznej, o którym mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, oraz w miejscu powszechnie dostępnym w jednostce organizacyjnej, w której jest prowadzony nabór.

Art. 53b.

Informacje o kandydatach, którzy zgłosili się do naboru, stanowią informację publiczną w zakresie objętym wymaganiami określonymi w ogłoszeniu o naborze.

Art. 53c.

Termin do składania dokumentów, określony w ogłoszeniu o naborze, nie może być krótszy niż 14 dni od dnia opublikowania tego ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej.

Art. 53d.

1.

Po upływie terminu do składania dokumentów określonego w ogłoszeniu o naborze niezwłocznie upowszechnia się listę kandydatów, którzy spełniają wymagania formalne określone w ogłoszeniu o naborze, przez umieszczenie jej w miejscu powszechnie dostępnym w jednostce organizacyjnej, w której jest prowadzony nabór, a także przez opublikowanie jej w Biuletynie Informacji Publicznej.

2.

Lista, o której mowa w ust. 1, zawiera imię i nazwisko kandydata oraz jego miejsce zamieszkania w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Art. 53e.

1.

Sporządza się protokół przeprowadzonego naboru kandydatów do zatrudnienia na wolne stanowiska pracy w Funduszu.

2.

Protokół zawiera w szczególności:

1)

określenie stanowiska pracy, na które był prowadzony nabór, liczbę kandydatów oraz imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż 5 najlepszych kandydatów uszeregowanych według poziomu spełniania przez nich wymagań określonych w ogłoszeniu o naborze;

2)

informację o zastosowanych metodach i technikach naboru;

3)

uzasadnienie dokonanego wyboru.

Art. 53f.

1.

Informację o wyniku naboru upowszechnia się w terminie 14 dni od dnia zatrudnienia wybranego kandydata albo zakończenia naboru, w przypadku gdy w jego wyniku nie doszło do zatrudnienia żadnego kandydata.

2.

Informacja, o której mowa w ust. 1, zawiera:

1)

nazwę i adres urzędu;

2)

określenie stanowiska pracy;

3)

imię i nazwisko kandydata oraz jego miejsce zamieszkania w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego;

4)

uzasadnienie dokonanego wyboru kandydata albo uzasadnienie niezatrudnienia żadnego kandydata.

3.

Informację o wyniku naboru upowszechnia się w Biuletynie Informacji Publicznej i w miejscu powszechnie dostępnym w jednostce organizacyjnej, w której był prowadzony nabór.

Art. 53g.

Jeżeli stosunek pracy osoby wyłonionej w drodze naboru ustał w ciągu 3 miesięcy od dnia nawiązania stosunku pracy, można zatrudnić na tym samym stanowisku kolejną osobę spośród najlepszych kandydatów wymienionych w protokole tego naboru. Przepisy art. 53f stosuje się odpowiednio.

Art. 54.

Ze środków Funduszu pokrywane są:

1)

koszty jego działalności;

2)

(uchylony)

3)

koszty obsługi zadań realizowanych przez samorządy powiatowe i wojewódzkie w wysokości faktycznie poniesionej, nie więcej niż 2,5% środków wykorzystanych na realizację zadań, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1.

Art. 55.

(uchylony)

Art. 56.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego składa Radzie Ministrów corocznie informację o działalności Funduszu.

Rozdział 10a

Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy

Art. 56a.

Kto nie dopełnia obowiązków składania informacji, o których mowa w art. 21 ust. 2f, lub deklaracji, o których mowa w art. 49 ust. 2, podlega karze grzywny do 500 złotych.

Art. 56b.

Kto:

1)

udaremnia lub utrudnia przeprowadzenie kontroli,

2)

zgłasza nieprawdziwe dane lub udziela nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich udzielenia

- podlega karze grzywny do 5000 złotych.

Art. 56c.

1.

Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w art. 56a i art. 56b, następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2022 r. poz. 1124 oraz z 2023 r. poz. 1963).

2.

Orzeczone i wyegzekwowane kary grzywien, o których mowa w art. 56a i art. 56b, sądy przekazują bezpośrednio na rachunek Funduszu.

Rozdział 11

Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe

Osoby, które przed dniem wejścia w życie ustawy zostały zaliczone do jednej z grup inwalidów, są osobami niepełnosprawnymi w rozumieniu ustawy, jeżeli przed tą datą orzeczenie o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów nie utraciło mocy.

2.

Orzeczenie o zaliczeniu do:

1)

I grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;

2)

II grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;

3)

III grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.

3.

Osoby o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za niepełnosprawne, z tym że:

1)

osoby, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny, traktuje się jako zaliczone do znacznego stopnia niepełnosprawności;

2)

pozostałe osoby traktuje się jako zaliczone do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Art. 63.

Osoby niepełnosprawne, o których mowa w art. 62, które przed dniem wejścia w życie ustawy nabyły prawo do świadczeń lub ulg na podstawie odrębnych przepisów, zachowują dotychczasowe uprawnienia.

Art. 64.

(uchylony)

Art. 65.

(uchylony)

Art. 66.

wykonawcami pracy nakładczej,

c)

innymi osobami niż wymienione w lit. a i b, świadczącymi pracę na rzecz dysponenta zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych lub zakładowego funduszu aktywności,

d)

niepracującymi osobami niepełnosprawnymi będącymi byłymi pracownikami dysponenta zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych lub zakładowego funduszu aktywności;

3)

inne wydatki niezbędne do zapewnienia ciągłości zatrudnienia i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, w tym do zapewnienia ciągłości działalności dysponenta zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych lub zakładowego funduszu aktywności.

2.

Warunkiem przeznaczenia środków w sposób określony w ust. 1 jest uzyskanie zgody, w formie decyzji, dysponenta Funduszu.

2a.

Od decyzji, o której mowa w ust. 2, przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do dysponenta Funduszu.

3.

W przypadku niewystąpienia o zgodę lub wydania decyzji o braku zgody, o której mowa w ust. 2, dysponent zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych jest obowiązany do dokonania zwrotu oraz wpłaty, o których mowa w art. 33 ust. 4a.

4.

Dysponent zamierzający wykorzystać środki zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych w sposób określony w ust. 1 jest obowiązany wystąpić o zgodę do dysponenta Funduszu w terminie do ostatniego dnia 5. miesiąca od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

5.

Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio do dysponentów zakładowego funduszu aktywności.

6⁵³⁾Dodany przez art. 39 pkt 10 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 26 lipca 2023 r..

Wydatki objęte zgodą dysponenta Funduszu wyrażoną w okresie, o którym mowa w ust. 1, mogą być dokonywane również po zakończeniu tego okresu.

7⁵³⁾Dodany przez art. 39 pkt 10 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 26 lipca 2023 r..

Zgoda, o której mowa w ust. 2, może być udzielona również po upływie okresu, o którym mowa w ust. 1, pod warunkiem spełnienia warunku określonego w ust. 4 oraz objęcia zgodą wyłącznie wydatków do poniesienia w okresie do 6 miesięcy, licząc od dnia upływu okresu, o którym mowa w ust. 1.

Art. 68ge.

Pomoc publiczna udzielana na podstawie art. 26, art. 26a, art. 26d, art. 32 i art. 41 może być udzielana pracodawcom w trudnej sytuacji ekonomicznej jako pomoc publiczna, mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce, o której mowa w Sekcji 3.1 komunikatu Komisji - Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (2020/C 91 I/01) (Dz. Urz. UE C 91I z 20.03.2020, str. 1), zgodnie z warunkami zawartymi w komunikacie Komisji.

Art. 68gf.

1⁵⁴⁾Oznaczenie ust. 1 nadane przez art. 39 pkt 11 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 26 lipca 2023 r..

W okresie od dnia 8 marca 2020 r. nie dłużej jednak niż do upływu 6. miesiąca od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii nie stosuje się art. 49 ust. 5d, art. 49f ust. 3f i 3g oraz art. 56a.

2⁵⁵⁾Dodany przez art. 39 pkt 11 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 26 lipca 2023 r..

Przepis ust. 1 stosuje się również po upływie okresu, o którym mowa w ust. 1:

1)

w zakresie wynikającym z wydanych w tym okresie decyzji, o których mowa w art. 49 ust. 5c, lub z zawartych w tym okresie umów, o których mowa w art. 49f ust. 1 pkt 2;

2)

do spraw wszczętych w wyniku złożonego w tym okresie wniosku o wydanie decyzji, o której mowa w art. 49 ust. 5c, lub wniosku o zawarcie umowy, o której mowa w art. 49f ust. 1 pkt 2, i niezakończonych przed upływem okresu, o którym mowa w ust. 1.

Art. 68gg⁵⁶⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 12 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 26 lipca 2023 r..

Za miesiące przypadające w części lub w całości w okresie stanu epidemii albo stanu zagrożenia epidemicznego oraz w okresie 6 miesięcy następujących bezpośrednio po odwołaniu tego z nich, który obowiązywał jako ostatni, wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o którym mowa w art. 33 ust. 7b, wynosi co najmniej 18%.

Art. 68gh.

Samorząd województwa może zwiększyć maksymalną kwotę zobowiązań samorządu wojewódzkiego do wypłaty w 2020 r. i w 2021 r. z tytułu dofinansowania kosztów działalności zakładów aktywności zawodowej, w okresie trwania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, z zaoszczędzonych środków własnych lub z zaoszczędzonych środków otrzymanych na realizację innych działań, przekazanych przez Prezesa Zarządu Funduszu, według algorytmu, o którym mowa w art. 48.

Art. 68gi⁵⁷⁾Dodany przez art. 39 pkt 13 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 26 lipca 2023 r..

1.

W odniesieniu do projektów, których realizacja w części lub w całości przypadała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w terminie 30 dni następujących po ich odwołaniu, organ administracji publicznej zlecający na podstawie art. 36 realizację zadania publicznego organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 tej ustawy jest uprawniony, również po upływie tego okresu, do przedłużenia terminu na złożenie sprawozdania z wykonania zleconego zadania publicznego oraz rozliczenia udzielonej dotacji na realizację zadania publicznego z pominięciem terminów wynikających z ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, a także do uznania za uzasadnione wydatków poniesionych na sfinansowanie działań realizowanych w ramach zleconego zadania publicznego, które zostały odwołane w następstwie okoliczności związanych z obowiązywaniem stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

2.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1, niewykonanie planu działań lub nieosiągnięcie rezultatów założonych w umowie, na podstawie której zlecono realizację zadania publicznego, nie może skutkować uznaniem dotacji na realizację zadania publicznego w tej części za wykorzystaną niezgodnie z przeznaczeniem, pobraną nienależnie lub w nadmiernej wysokości i podlegającą zwrotowi.

Art. 69.

Traci moc ustawa z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych (Dz. U. poz. 201, z późn. zm.), z tym że:

1)

art. 4 obowiązuje do dnia 31 grudnia 1998 r.;

2)

art. 19 obowiązuje do dnia 30 czerwca 1998 r.

Art. 70.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1998 r., z tym że:

1)

art. 6 ust. 7 wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 września 1997 r.;

2)

art. 21 wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.;

3)

art. 31 ust. 1 pkt 2 oraz art. 59 wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.

Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz. Urz. WE L 303 z 02.12.2000). Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie - z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej - dotyczą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej - wydanie specjalne.

Dodany przez art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 240); wszedł w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r.

Zmiana wymienionego rozporządzenia została ogłoszona w Dz. Urz. UE L 320 z 30.11.2013, str. 22.

Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 329 z 15.12.2015, str. 28, Dz. Urz. UE L 149 z 07.06.2016, str. 10, Dz. Urz. UE L 156 z 20.06.2017, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 236 z 14.09.2017, str. 28.

Tytuł rozdziału w brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429), która wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r.

W brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 2; wszedł w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r.

Dodany przez art. 39 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r.

Dodany przez art. 39 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r.

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2023 r. poz. 919, 1053, 1088, 1123, 1193, 1234, 1394, 1720, 1723 i 2029.

10)

Obecnie ogólne określenie przedmiotu ustawy brzmi: o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, na podstawie art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 2018 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Straży Marszałkowskiej (Dz. U. poz. 730), który wszedł w życie z dniem 14 kwietnia 2020 r.

11)

Dodany przez art. 39 pkt 4 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

12)

W brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 4 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

13)

Dodany przez art. 39 pkt 5 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r.

14)

Wejdzie w życie z dniem określonym w komunikacie wydanym na podstawie art. 66 ust. 1 ustawy, o której mowa w odnośniku 5.

15)

Dodany przez art. 39 pkt 6 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

16)

Dodany przez art. 39 pkt 6 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

17)

W brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 6 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

18)

Dodany przez art. 39 pkt 6 lit. d ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

19)

Zdanie pierwsze w brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 6 lit. e ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

20)

Dodany przez art. 39 pkt 6 lit. f ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

21)

W brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 6 lit. g ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

22)

W tym brzmieniu obowiązuje do wejścia w życie zmiany, o której mowa w odnośniku 23.

23)

W brzmieniu ustalonym przez art. 32 pkt 1 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel (Dz. U. poz. 1234), która weszła w życie z dniem 14 lipca 2023 r.; wejdzie w życie z dniem określonym w komunikacie wydanym na podstawie art. 78 ust. 1 tej ustawy.

24)

W tym brzmieniu obowiązuje do wejścia w życie zmiany, o której mowa w odnośniku 25.

25)

W brzmieniu ustalonym przez art. 32 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 23; wejdzie w życie z dniem określonym w komunikacie wydanym na podstawie art. 78 ust. 1 tej ustawy.

26)

W brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 7 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

27)

W brzmieniu ustalonym przez art. 32 pkt 3 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 23.

28)

Dodany przez art. 32 pkt 3 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 23.

29)

Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2 oraz Dz. Urz. UE L 74 z 04.03.2021, str. 35.

30)

Dodany przez art. 39 pkt 7 lit. b tiret pierwsze ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszło w życie z dniem 27 października 2023 r.

31)

W brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 7 lit. b tiret drugie ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszło w życie z dniem 27 października 2023 r.

32)

Dodany przez art. 39 pkt 7 lit. c tiret pierwsze ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszło w życie z dniem 27 października 2023 r.

33)

Dodany przez art. 39 pkt 7 lit. c tiret drugie ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszło w życie z dniem 27 października 2023 r.

34)

Dodany przez art. 39 pkt 7 lit. d ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

35)

Dodany przez art. 39 pkt 7 lit. e ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

36)

Dodany przez art. 39 pkt 8 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

37)

W brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 8 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 27 października 2023 r.

38)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 173), która weszła w życie z dniem 25 stycznia 2023 r.

39)

Utracił moc z dniem 27 marca 2006 r. w zakresie, w jakim pozbawia pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne, które osiągnęły wiek emerytalny, dofinansowania do wynagrodzeń tych osób w okresie niezbędnym do skutecznego wypowiedzenia tym osobom umów o pracę na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 marca 2006 r. sygn. akt K 13/05 (Dz. U. poz. 359).

40)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2023 r. poz. 1273, 1407, 1429, 1641, 1693 i 1872.

41)

Dodany przez art. 6 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 2; wszedł w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r.

42)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2023 r. poz. 556, 588, 641, 658, 760, 996, 1059, 1193, 1195, 1234, 1598, 1723 i 1860.

43)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 2687 i 2745 oraz z 2023 r. poz. 28, 185, 326, 605, 641, 658, 825, 1059, 1114, 1130, 1407, 1414, 1429, 1523, 1617, 1667, 1675, 1705, 1723, 1787 i 1843.

44)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2023 r. poz. 553, 967, 1506, 1597, 1681, 1688, 1762, 1890, 1963 i 2029.

45)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2020 r. poz. 568 i 2157, z 2021 r. poz. 2445, z 2022 r. poz. 2666 oraz z 2023 r. poz. 1586 i 1723.

46)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 38; wszedł w życie z mocą od dnia 1 stycznia 2023 r.

47)

Dodany przez art. 5 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 852 i 1429); wszedł w życie z dniem 6 maja 2023 r.

48)

Kryteria te są określone w pkt 9-11 Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. Urz. UE C 244 z 01.10.2004, str. 2).

49)

Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. poz. 1041 i 1158, z 2001 r. poz. 497, 1085, 1197 i 1800, z 2002 r. poz. 253, 596 i 1921, z 2003 r. poz. 774 oraz z 2004 r. poz. 386.

50)

Ustawa utraciła moc z dniem 8 czerwca 2004 r. na podstawie art. 70 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. poz. 1206), która weszła w życie z dniem 8 czerwca 2004 r.

51)

W brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 9 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r.

52)

Wprowadzenie do wyliczenia w brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 10 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 26 lipca 2023 r.

53)

Dodany przez art. 39 pkt 10 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 5; weszła w życie z dniem 26 lipca 2023 r.

54)

Oznaczenie ust. 1 nadane przez art. 39 pkt 11 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 26 lipca 2023 r.

55)

Dodany przez art. 39 pkt 11 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 26 lipca 2023 r.

56)

W brzmieniu ustalonym przez art. 39 pkt 12 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 26 lipca 2023 r.

57)

Dodany przez art. 39 pkt 13 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 26 lipca 2023 r.

58)

Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1991 r. poz. 350 i 472, z 1992 r. poz. 85, z 1993 r. poz. 50 i 127, z 1995 r. poz. 1, 25 i 577 oraz z 1996 r. poz. 461.

59)

Ustawa została ogłoszona w dniu 9 października 1997 r.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiejz dnia 7 grudnia 2023 r.w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Spis treści

Treść obwieszczenia

1.

1)

2)

3)

4)

5)

2.

1)

Art. 21.

2)

Art. 2.

1.

2.

Art. 3.

3)

Art. 22.

1.

2.

3.

4.

Art. 28.

1)

2)

3)

4)

Art. 78.

1.

2.

Art. 84.

1)

2)

3)

4)

5)

6)

7)

8)

5)

Art. 67.

Art. 70.

1.

1)

a)

b)

c)

d)

e)

f)

g)

h)

i)

j)

2)

a)

b)

c)

d)

e)

f)

g)

h)

i)

j)

2.

3.

4.

1)

2)

Art. 71.

1)

a)

b)

c)

2)

a)

b)

3)

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 2¹²⁾Dodany przez art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 240); wszedł w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r..

Rozdział 2

Orzekanie o niepełnosprawności oraz ustalanie poziomu potrzeby wsparcia

2⁶⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 2; wszedł w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r.)

Art. 4b⁷⁾Dodany przez art. 39 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 27 października 2023 r..